လကမာၻ၏ အျခားတစ္ဖက္ျခမ္းသို႔ ေအာင္ျမင္စြာ ဆင္းသက္ႏုိင္ခဲ့ေသာ တရုတ္ၿဂိဳဟ္တု Chang’e-4 အေၾကာင္း တစ္ေစ့တစ္ေစာင္း

ေပက်င္း၊ ဇန္နဝါရီ ၁၃ ရက္ (ဆင္ဟြာ)
တရုတ္ႏိုင္ငံသည္ လကမာၻ၏ အျခားတစ္ဖက္ျခမ္းသုိ႔ ပထမဆံုး ဆင္းသက္ျခင္းျဖစ္ေသာ Chang’e-4 ၿဂိဳဟ္တု ၏ ေအာင္ျမင္စြာဆင္းသက္ႏိုင္မႈကို ဇန္နဝါရီ ၁၁ရက္ က ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။
Chang’e-4 ၿဂိဳဟ္တု တြင္ပါရွိေသာ သိပၸံပညာရပ္ဆိုင္ရာ ပစၥည္းကိရိယာမ်ားအားလံုး ေကာင္းစြာအလုပ္လုပ္ၿပီး ၿဂိဳဟ္တုမွ ရိုက္ကူးထားေသာ ဓါတ္ပံုမ်ားႏွင့္ လကမာၻေပၚတြင္ ေလ့လာေတြ႕ရွိရသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေျမျပင္စခန္းသို႔ ျပန္လည္ေပးပို႔ခဲ့ေၾကာင္း တရုတ္အမ်ဳိးသားအာကာသဦးစီးဌာန (CNSA) ကေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဇန္နဝါရီ ၁၁ရက္ ေပက်င္းစံေတာ္ခ်ိန္ ၄း၄၇နာရီတြင္ ၿဂိဳဟ္တု၏ ေျမျပင္ဆင္းသက္မႈယာဥ္ (Lander) ႏွင့္ ေလ့လာေရးယာဥ္ (Rover) တို႔၏ ပံုရိပ္မ်ား သည္ ေပက်င္းေလေၾကာင္းအာကာသ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးစင္တာရွိ ႀကီးမားေသာ တီဗီမွန္သားျပင္၌ ေပၚထြက္လာၿပီး တရုတ္ႏုိင္ငံ အလံေတာ္တပ္ဆင္ထားေသာ အဆိုပါ ယာဥ္ ႏွစ္စီးစလံုးကို လကမာၻ၏ ခ်ဳိင့္ဝွမ္းေနာက္ခံမ်ားျဖင့္ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ၾကရသည္။

တရုတ္ႏုိင္ငံ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (CPC) ဗဟိုေကာ္မတီ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီ ႏွင့္ ဗဟိုစစ္ေကာ္မရွင္တို႔က ေပးပို႔လာေသာ ဂုဏ္ယူဝမ္းေျမာက္ေၾကာင္းသဝဏ္လႊာ ၌ Chang’e-4 ၿဂိဳဟ္တု၏ ဆင္းသက္မႈ သည္ တရုတ္ႏုိင္ငံ အာကာသအစီအစဥ္၏ မွတ္သားဖြယ္ ေအာင္ျမင္မႈတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အာကာသတြင္း ရွာေဖြေလ့လာေရးနယ္ပယ္၌ တရုတ္ႏုိင္ငံအား အားေကာင္းေသာႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္လာေစရန္ ေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္ေပးမည့္ အေရးႀကီးေသာ ေျခလွမ္းတစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ပါေၾကာင္း ေရးသားထားသည္။
Chang’e-4 ၿဂိဳဟ္တု သည္ ကမာၻေျမမွ မျမင္ေတြ႕ႏိုင္ေသာ လကမာၻ၏ အျခားတစ္ဖက္ရွိ South Pole-Aitken (SPA) ခ်ဳိင့့္ဝွမ္းေပၚရွိ Von Karman ခ်ဳိင့္ဝွမ္းထိပ္ဝ ေပၚသုိ႔ ဇန္နဝါရီ ၃ရက္တြင္ ဆင္းသက္ႏုိင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေလ့လာေရးယာဥ္ (Rover) သည္ အဆိုပါေန႕ညပိုင္းတြင္ လကမာၻမ်က္ႏွာျပင္ေပၚသုိ႔ ေမာင္းႏွင္သြားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ၿဂိဳဟ္တုတြင္ပါရွိေသာ ေျမျပင္ဆင္းသက္မႈယာဥ္ (Lander)၊ ေလ့လာေရးယာဥ္ (Rover) ႏွင့္ သတင္းအခ်က္အလက္စုေဆာင္းေရး ၿဂိဳဟ္တုငယ္ (Relay Satellite) တို႔၏ အေျခအေနမ်ားေကာင္းမြန္ေနၿပီး Lander ႏွင့္ Rover တို႔သည္ အျပန္အလွန္ဓါတ္ပံုမ်ား ရိုက္ကူးၿပီးေနာက္ ၿဂိဳဟ္တုသည္ သိပၸံပညာရပ္ဆိုင္ရာ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈမ်ားကို ျပဳလုပ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း CNSA ကေျပာၾကားခဲ့သည္။
တရုတ္လနတ္သမီး “Chang’e” ၏ အမည္ကိုအစဲြျပဳ၍ ေပးထားေသာ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ လကမာၻစူးစမ္းေလ့လာေရး အစီအစဥ္ ကို ၂၀၀၄ခုႏွစ္တြင္ စတင္ခဲ့ၿပီး လကမာၻအား လွည့္ပတ္ျခင္း၊ လကမာၻေပၚသို႔ ဆင္းသက္ျခင္း ႏွင့္ စုေဆာင္းရရွိသည့္ နမူနာမ်ားကို ကမာၻေျမေပၚသို႔ ျပန္လည္ေပးပို႔ျခင္းတို႔ ပါဝင္ေၾကာင္း သိရသည္။

အဆိုပါ အစီအစဥ္သည္ Chang’e-1၊ Chang’e-2၊ Chang’e-3၊ Chang’e-4 ႏွင့္ Chang’e-5 အမည္ရွိ ၿဂိဳဟ္မ်ားကို ေအာင္ျမင္စြာလႊတ္တင္ႏိုင္ခဲ့သည္။

စိတ္လႈပ္ရွားဖြယ္ ရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈမ်ား

ဇန္နဝါရီ ၁၁ရက္ အေစာပိုင္းတြင္ CNSA မွထုတ္ျပန္ေသာ ပံုေပါင္းမ်ားစြာအနက္ တစ္ပံုျဖစ္ေသာ ၃၆၀ ဒီဂရီ ျမင္ကြင္းက်ယ္ ဓါတ္ပံုသည္ Lander ၏ ကင္မရာတစ္လံုးျဖင့္ရိုက္ကူးထားေသာ ဓါတ္ပံုေပါင္း ၈၀ကို စုစည္းထားျခင္းျဖစ္သည္။
တရုတ္ႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသား နကၡတၱေဗဒ စူးစမ္းေလ့လာေရး ဌာန ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမွဴး ႏွင့္ Chang’e-4 ၿဂိဳဟ္တု၏ ေျမျပင္ဆိုင္ရာလုပ္ငန္းစနစ္၏ အႀကီးအကဲ လီခၽြမ္လိုင္ က ျမင္ကြင္းက်ယ္ဓါတ္ပံုအရ ၿဂိဳဟ္တုအား ေသးငယ္ေသာ ခ်ဳိင့္ဝွမ္းမ်ားျဖင့္ ဝန္းရံထားသည္ကို ေတြ႕ရွိရၿပီး အလြန္အံၾသဖြယ္ေကာင္းေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
လီက ယင္းသုိ႔ မ်က္ႏွာျပင္ ၾကမ္းတမ္းေနျခင္းသည္ ေလ့လာေရးယာဥ္ (Rover) ေမာင္းႏွင္ရန္ လမ္းေၾကာင္း စီစဥ္မႈအတြက္ ႀကီးမားသည့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားျဖစ္ေပၚေစေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
Chang’e-4 ၿဂိဳဟ္တု၏ ပတ္ဝန္းက်င္ဧရိယာ သည္ ယခင္ကလႊတ္တင္ခဲ့ေသာ Chang’e-3 ၿဂိဳဟ္တုဆင္းသက္ရာ ကမာၻေျမမွ ျမင္ေတြ႕ႏိုင္သည့္ လကမာၻဘက္ျခမ္းေပၚရွိ သက္တန္႔ပင္လယ္ေအာ္ (ေခၚ) Sinus Iridum ဧရိယာထက္ ေက်ာက္တံုးမ်ား နည္းပါးေသာေၾကာင့္ Chang’e-4 ၿဂိဳဟ္တု ဆင္းသက္ရာ ေျမေနရာသည္ ပိုမို သက္တမ္းရင့္ေနေၾကာင္း သိရသည္။
CNSA သည္ Chang’e-4 ၿဂိဳဟ္တု ၏ ေျမျပင္ဆင္းသက္မႈ ဗီြဒီယိုကိုလည္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ၿဂိဳဟ္တုေပၚရွိ ကင္မရာမွ ရုိက္ကူးထားေသာ ဓါတ္ပံုေပါင္း ၄,၇၀၀ ကို စုစည္း၍ ယင္းဗီြဒီယိုကို ဖန္တီးထားျခင္းျဖစ္သည္။
၁၂မိနစ္ၾကာခ်ိန္ရွိေသာ ယင္းဗြီဒီယို တြင္ ၿဂိဳဟ္တုသည္ ေျမျပင္မွ အျမင့္အားခ်ိန္ညွိေနပံု၊ ဆင္းသက္ပံု ႏွင့္ ဆင္းသက္ေနစဥ္ အစိုင္အခဲမ်ားအား ေရွာင္ရွားေနပံုတို႕ကို ျပသထားေၾကာင္း သိရသည္။
လကမာၻပတ္ ၿဂိဳဟ္တုမ်ား၏ ေဖာ္ျပခ်က္အရ လ၏ မ်က္ႏွာျပင္ ႏွစ္ဖက္သည္ အလြန္ကြဲျပားျခားနားေနၿပီး ကမာၻေျမမွ ေတြ႕ျမင္ရေသာ အျခမ္း (the near side) သည္ မ်က္ႏွာျပင္ ေျပျပစ္ၿပီး ကမာၻေျမမွ မေတြ႕ျမင္ရေသာ အျခမ္း (the far side) သည္  မီးေတာင္ထိပ္ဝကဲ့သုိ႔ ခ်ဳိင့္မ်ား ျဖင့္ ထူထပ္ၾကမ္းတမ္းေၾကာင္း သိရသည္။
တရုတ္ႏုိင္ငံ လကမာၻစူးစမ္းေလ့လာေရး အစီအစဥ္၏ ဒီဇုိင္းနာခ်ဳပ္ ဝူေဝ့ရန္ က Chang’e-4 ၿဂိဳဟ္တုသည္ မၾကံဳစဖူး စိန္ေခၚမႈလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ႏုိင္လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

ကမာၻေျမမွ မေတြ႕ျမင္ရေသာ လကမာၻ၏အျခားတစ္ဖက္ျခမ္း တြင္ ထူးျခားသည့္ အရာဝတၳဳမ်ားရွိေနၿပီး ယင္းဧရိယာအား တစ္ခါမွ် စူးစမ္းရွာေဖြျခင္းမျပဳရေသးသျဖင့္ Chang’e-4 ၿဂိဳဟ္တုသည္ ထူးျခားအံ့ၾသဖြယ္ ရွာေဖြမႈမ်ားကို ယူေဆာင္ေပးႏုိင္လိမ့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း တရုတ္ႏိုင္ငံ သိပၸံအကယ္ဒမီ ၏ လကမာၻ ႏွင့္ အာကာသအတြင္းပိုင္း စူးစမ္းရွာေဖြေရးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမွဴး က်ဳံးယံုေလာင္ ကေျပာၾကားခဲ့သည္။
Chang’e-4 ၿဂိဳဟ္တု၏ သိပံၸပညာရပ္ဆိုင္ရာ အလုပ္မ်ားတြင္ ႀကိမ္ႏႈန္းနိမ့္ေရဒီယို နကၡတၱေဗဒဆိုင္ရာ စူးစမ္းေလ့လာမႈ၊ နယ္ေျမ ႏွင့္ ကုန္းေျမပံုစံ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈ၊ ဓါတ္သတၱဳဖြဲ႕စည္းပံု ႏွင့္ လကမာၻ၏ မ်က္ႏွာျပင္ဖြဲ႕စည္းမႈ အတိမ္ပိုင္းအား ထုတ္ေဖာ္ရွာေဖြမႈ၊ ႏ်ဴထရြန္ဓါတ္ေရာင္ျခည္လႊင့္ထုတ္မႈ ႏွင့္ အက္တမ္မ်ားအား တိုင္းတာမႈ တို႔ပါဝင္ေၾကာင္းသိရသည္။

ႏိုင္ငံတကာမွ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈ

Chang’e-4 ၿဂိဳဟ္တု လႊတ္တင္မႈသည္ အာကာသတြင္းစူးစမ္းေလ့လာမႈ တြင္ လူသားတို႔၏ အသိပညာကို ေပါင္းစပ္ရန္ တရုတ္ႏုိင္ငံ၏ ရည္မွန္းခ်က္ကို ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ၿပီး နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ၊ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ၊ ဆြီဒင္ႏုိင္ငံ ႏွင့္ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏိုင္ငံတို႕မွ ပါဝင္အားျဖည့္ထားေၾကာင္း သိရသည္။
တရုတ္ႏိုင္ငံ ႏွင့္ ရုရွားႏိုင္ငံမွ သိပံၸပညာရွင္မ်ား ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ထားသည့္ ေရဒီယိုအိုင္ဆိုတုပ္အပူရင္းျမစ္ သည္ အပူခ်ိန္ အႏုတ္ ၁၈၀ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ သို႔က်ဆင္းသြားမည့္ လမာၻေပၚရွိ ညအခ်ိန္တြင္ ၿဂိဳဟ္တုအား အေထာက္အပံ့ေပးရန္ ကူညီသြားမည္ျဖစ္သည္။
အာဂ်င္တီးနားႏုိင္ငံတြင္ တရုတ္ႏုိင္ငံက တည္ေဆာက္ထားေသာ ေျမျပင္စခန္းသည္လည္း ၿဂိဳဟ္တုလႊတ္တင္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္ အား ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ႏွင့္ ေစာင့္ၾကည္မႈတြင္အေရးႀကီးသည့္ အခန္းက႑မွ ပါဝင္ေနၿပီး ဥေရာပအာကာသေအဂ်င္စီမွ လုပ္ေဆာင္သည့္ ေျမျပင္စခန္းမ်ားသည္လည္း ယင္းလႊတ္တင္မႈအား အေထာက္အကူေပးေၾကာင္း သိရသည္။

နာဆာ (NASA) ၏ လကမာၻကင္းေထာက္လွည့္ပတ္မႈမွ သိပံၸပညာရွင္မ်ားသည္လည္း Chang’e-4 ၿဂိဳဟ္တု အဖြဲ႕ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ၿဂိဳဟ္တုဆင္းသက္မႈျဖစ္စဥ္ကို ေလ့လာခဲ့ေၾကာင္း CNSAက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ႏုိင္ငံတကာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈသည္ လကမာၻစူးစမ္းေလ့လာေရး၏ အနာဂတ္ျဖစ္ၿပီး ပါဝင္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ကုန္က်စရိတ္၊ စြန္႕စားမႈ ႏွင့္ ေအာင္ျမင္မႈရလဒ္မ်ားကို မွ်ေဝခံစားကာ တစ္ဖက္ ႏွင့္ တစ္ဖက္ အျပန္အလွန္ ေလ့လာသင္ယူႏုိင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာေစရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ဝူေဝရန္ ကေျပာၾကားခဲ့သည္။
အာကာသအတြင္းသို႔ ပိုမိုနက္ရိႈင္းစြာ ဝင္ေရာက္ေလ့လာ
တရုတ္ႏုိင္ငံသည္ လကမာၻစူးစမ္းေလ့လာမႈတြင္ အဓိကက်ေသာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္သူတစ္ဦးျဖစ္လာၿပီး သိပၸံပညာရပ္ဆိုင္ရာ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားကို ေထာက္ပံ့ေပးႏုိင္ခဲ့သည္။
တရုတ္၏ လကမာၻအစီအစဥ္၏ ေနာက္တစ္ဆင့္မွာ Chang’e-5 ၿဂိဳဟ္တု ကို လႊတ္တင္ၿပီး လကမာၻ၏ နမူနာပစၥည္းမ်ား ၂ကီလိုဂရမ္ကို သယ္ေဆာင္ၿပီး ကမာၻသုိ႔ျပန္လည္သယ္ယူလာရန္ျဖစ္သည္။
တရုတ္ႏုိင္ငံ၏ လကမာၻစူးစမ္းေလ့လာမႈတြင္ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားရရွိလာ၍ ၎၏ အာကာသကၽြမ္းက်င္သူမ်ား သည္ ဆိုလာစနစ္ရွိ မားစ္ၿဂိဳဟ္၊ ၿဂိဳဟ္သိမ္ၿဂိဳဟ္မႊားမ်ားႏွင့္ ဂ်ဴပီတာၿဂိဳဟ္ မ်ားသုိ႔ ပိုမိုနက္ရိႈင္းစြာစူးစမ္းေလ့လာသြားမည့္အျပင္ လူလိုက္ပါသည့္ လကမာၻစူးစမ္းေလ့လာမႈမ်ားကိုလည္း ျပဳလုပ္သြားမည္ျဖစ္သည္။
တရုတ္ႏုိင္ငံသည္ မားစ္ၿဂိဳဟ္အား လွည့္ပတ္ၿပီး ဆင္းသက္ေလ့လာမည့္ ၿဂိဳဟ္တုတစ္လံုးအား ၂၀၂၀ခုႏွစ္တြင္ လႊတ္တင္သြားမည္ျဖစ္သည္။

ဝူက မသိရွိေသးသည့္အရာအား ေဖာ္ထုတ္ေလ့လာျခင္းသည္ လူသားတို႔၏ သဘာဝျဖစ္ေၾကာင္း၊ လကမာၻဆိုသည္မွာ လူသားတို႔အတြက္ ထူးဆန္းအံၾသဖြယ္ကမာၻတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း၊ သုိ႔ျဖစ္၍ ၎အား စူးစမ္းေလ့လာၿပီး နားလည္ေအာင္ျပဳလုပ္ရမည့္ တာဝန္ရွိေၾကာင္း ႏွင့္ လကမာၻအား စူးစမ္းေလ့လာျခင္းသည္လည္း ကမာၻေျမႀကီးအား နားလည္သေဘာေပါက္ျခင္း ႏွင့္ မိမိကုိယ္ကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ျခင္းပင္ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။ (Xinhua)