ထိုရုပ္တုႀကီးမ်ားဟာ လူသားသမိုင္း ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္းအတြက္ အလြန္ပင္အေရးပါေနပါတယ္။ ေနာက္လူတို႔ လိုက္လုပ္ဖို႔ပင္ မလြယ္ေလာက္ေသာ ဗိသုကာပညာရပ္မ်ားကိုလည္း ေတြ႔ျမင္ရမည္ ျဖစ္ပါတယ္။
(၁) Statue of Liberty, New York, United States
အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ ေလဘာတီရုပ္တုႀကီးသည္ ကမာၻေက်ာ္ အရုပ္ႀကီးျဖစ္ယံုသာမက လြတ္လပ္ျခင္းအတြက္ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္လည္း သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွ အေမရိကန္နိုင္ငံ လြတ္လပ္ျခင္း ႏွစ္ ၁၀၀ ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္အေနနဲ႔ လက္ေဆာင္ေပးထားျခင္းပါ။
၁၈၈၆ ခု ေအာက္တိုဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ တည္ေဆာက္ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ႏွင့္ ေလဘာတီရုပ္တုႀကီး တြဲလ်က္ျမင္ရေအာင္အထိ ေက်ာ္ၾကားလွပါတယ္။ ရုပ္တုႀကီးရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း အသီးသီးတြင္ အဓိပၸါယ္မ်ားစြာ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ေလဘာတီရုပ္တုႀကီးအေၾကာင္း ေနခရမ္း Page တြင္ သီးျခားတင္ေပးဖူးပါတယ္။
(၂) Christ the Redeemer, Rio de Janeiro, Brazil
ဘရာဇီးႏိုင္ငံ ၊ ရီယိုဒီဂ်နီယိုၿမိဳ႕သို႔ေရာက္ရွိသည္ႏွင့္ အထက္ကို ေမာ့ၾကည့္ပါက ရက္ဒီမာ ခရစ္ေတာ္ ရုပ္တုႀကီး အေပၚမွ မိုးၾကည့္ေနတာကို ေတြ႔ျမင္ရမွာပါ။ ထို ရက္ဒီမာ ခရစ္ေတာ္ ရုပ္တုႀကီးဟာ ကမာၻ႔အျမင့္ဆံုး ခရစ္ေတာ္ရုပ္တုႀကီးမ်ားတြင္ တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။
႐ုပ္တုႀကီးသည္ ၃၀ မီတာ (၉၈ ေပ) ျမင့္ၿပီး ေအာက္ခံခံုမွာ ၈ မီတာ (၂၆ ေပ) ျမင့္ပါတယ္။ အက်ယ္အားျဖင့္ ၂၈ မီတာ (၉၂ ေပ) က်ယ္ပါတယ္။ ၁၉၂၆ မွ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္အတြင္း တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။
(၃) The Great Sphinx Of Giza, Egypt
အီဂ်စ္ႏိုင္ငံတြင္ ဂီဇာပိရမစ္ႀကီးမ်ားနဲ႔ တြဲကာ နာမည္ႀကီးလွေသာ စဖင့္ရုပ္တုႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ခံ ပိရမစ္မ်ားေရွ႕တြင္ ျခေသၤ့ကိုယ္ခႏၶာ ၊ လူေခါင္းျဖင့္ စဖင့္ရုပ္ႀကီးက ခန္႔ခန္႔ထည္ထည္ တည္ရွိေနပါတယ္။ ထံုးေက်ာက္အမ်ိဳးအစား ေက်ာက္တံုးႀကီး တစ္ခုတည္းကို ထြင္းထုထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻ႔အႀကီး ေက်ာက္တစ္တံုးတည္းထြင္း ရုပ္တုႀကီးအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။
၇၃.၅ မီတာ (၂၄၁ ေပ) ရွည္ပါတယ္။ ၁၉.၃ မီတာ (၆၃ ေပ) အက်ယ္ရွိကာ ၂၀.၂၂ မီတာ (၆၆.၃၄ ေပ) ျမင့္ပါတယ္။ ထိုစဖင့္႐ုပ္ႀကီးမ်ားနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသလို ပေဟဠိသဖြယ္ အေျဖရွာရမွာေတြကလည္း အမ်ားအျပား တည္ရွိေနပါတယ္။
တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ကိုပင္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ယူဆေနၾကၿပီး အမ်ားစုလက္ခံထားၾကတာကေတာ့ 2558–2532 BC တြင္ အုပ္စိုးခဲ့တဲ့ အီဂ်စ္ဖာရိုဘုရင္မွ ထုလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ဆိုၾကပါတယ္။
(၄) Moai, Easter Island
ေနာက္ထပ္ ကမာၻေက်ာ္သလို ထူးျခားၿပီး ပေဟဠိမ်ားစြာရွိေနေသာ ရုပ္တုမ်ားမွာ အီစတာကၽြန္းေပၚမွ မိြဳင္ရုပ္တုႀကီးမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ စတင္ေတြ႔ရွိခ်ိန္က ကၽြန္းငယ္ေလးေပၚတြင္ ႀကီးမားေလးလံလွေသာ ေက်ာက္တစ္လံုးထြင္း ရုပ္တုႀကီးမ်ား ေနရာအႏွံ႔ တည္ရွိေနတာပါ။ ထုလုပ္ၿပီးစီးတဲ့ ရုပ္တုမ်ားေရာ ၊ အၿပီးမသတ္ေသးေသာ ရုပ္တုမ်ားကိုပါ ေတြ႔ျမင္ၾကရပါတယ္။
အၿပီးသတ္ၿပီးေသာ ရုပ္တုႀကီးမ်ားတြင္ အျမင့္ဆံုးအျဖစ္ ၁၀ မီတာ (၃၃ ေပ) ျမင့္ၿပီး ၇၅ တန္ ေလးတဲ့ ပါရိုအမည္ေပးထားေသာ ရုပ္တုႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ အၿပီးသတ္ၿပီးေသာ ရုပ္တုႀကီးမ်ားတြင္ အေလးဆံုးအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားေသာ ရုပ္တုႀကီးမွာ ပါရိုထက္ အနည္းငယ္ ပုၿပီး ၈၆ တန္ ေလးပါတယ္။
အၿပီးမသတ္ရေသးေသာ အရုပ္ႀကီးတစ္ခုမွာ အကယ္၍ၿပီးစီးသြားပါက ၂၁ မီတာ (၆၉ ေပ) ျမင့္ကာ ၂၇၀ တန္အထိ ေလးမည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ ထုလုပ္ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ ၊ ထုလုပ္ပံု နည္းပညာ ၊ ထုလုပ္ခဲ့တဲ့ သူမ်ားနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး အယူအဆအမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲလြဲေနၾကၿပီး တိက်တဲ့ ေဖာ္ထုတ္မႈမ်ိဳးလည္း မလုပ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ ၁၂၅၀ မွ ၁၅၀၀ ၾကား Rapa Nui မ်ိဳးႏြယ္မ်ားက ထုလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း လက္ခံထားၾကပါတယ္။
ဒီမိြဳင္ရုပ္တုႀကီးမ်ားနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး စိတ္၀င္စားဖြယ္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေနခရမ္း Page တြင္ တင္ျပေပးထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
(၅) David Statue, Italy
အီတလီႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ ကမာၻေက်ာ္ ရုပ္တုတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼာက်မ္းစာထဲမွ ေဒးဗစ္ဘုရင္ပံုစံ ထုလုပ္ထားျခင္း ျဖစ္ၿပီး ကိုယ္လံုးတီးပံု ျဖစ္ပါတယ္။ ရီေနးစန္႔ေခတ္ရဲ႕ ေသသပ္ေကာင္းမြန္ေသာ အႏုလက္ရာအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၾကၿပီး ၁၅၀၁ မွ ၁၅၀၄ ခုႏွစ္ၾကားတြင္ အီတလီအႏုပညာရွင္ မိုက္ကယ္အိန္ဂ်ယ္လို မွ ထုဆစ္ခဲ့ျခင္းပါ။
၅.၁၇ မီတာ (၁၇ ေပ) အျမင့္ရွိ ေက်ာက္ျဖဴရုပ္တု ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၈၇၃ ခုႏွစ္မွစကာ အီတလီႏိုင္ငံ ဖေလာ့ရင့္ၿမိဳ႕ရွိ Accademia Gallery တြင္ ျပသထားခဲ့ၿပီး ထိုအရင္ကေတာ့ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံတြင္ ရွိေနခဲ့တာပါ။
(၆) Venus of Milo
အလွနတ္သမီး Venus (Aphrodite နတ္သမီး) ရုပ္တုႀကီးမွာလည္း ေရွးဂရိလက္ရာ ရုပ္တုႀကီးမ်ားတြင္ အေက်ာ္ၾကားဆံုး ရုပ္တုတစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရပါတယ္။ လွပျခင္းနဲ႔ အခ်စ္နတ္သမီးအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၾကတဲ့ ထိုစက်င္ေက်ာက္ျဖဴ အရုပ္ႀကီးကို ဂရိႏိုင္ငံ၊ Milo ကၽြန္းတြင္ ေတြ႔ရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ယခုအခါ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ၊ ပဲရစ္ၿမိဳ႕ေတာ္ရွိ Louvre ျပတိုက္ႀကီးမွာ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။
BC 130 မွ 100 ၾကားကာလ လက္ရာဟု သတ္မွတ္ထားၾကၿပီး ၂၀၃ စင္တီမီတာ (၆ ေပ ၈ လက္မ) အျမင့္ရွိပါတယ္။ ေျပျပစ္ႏြဲ႔ေႏွာင္းေသာ ကိုယ္ဟန္နဲ႔ လက္ႏွစ္ဖက္မပါ ၊ ကိုယ္တစ္ပိုင္းဗလာပံုစံျဖင့္ တူးေဖာ္ေတြ႔ရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
(၇) Olmec colossal heads, Mexico
Olmec ရုပ္တုမ်ားဆိုတဲ့ ႀကီးမားလွတဲ့ ဦးေခါင္းပံုစံႀကီးမ်ားဟာ မကၠဆီကို ေတာင္ဘက္ အလယ္ပိုင္း အပူပိုင္းေျမနိမ့္ေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ သည့္ ေရွးေခတ္ ကိုလံဘီယာယဥ္ေၾကးမႈ အဦးအစပိုင္း လက္ရာမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
ယခုအခါ မကၠဆီကိုႏိုင္ငံထဲမွ Veracruz ႏွင့္ Tabasco ျပည္နယ္ေဒသမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ Olmec ယဥ္ေက်းမႈသည္ 1400 BC မွ 400 BC အတြင္း ထြန္းကားခဲ့ပါတယ္။ Olmec ယဥ္ေက်းမႈရဲ႕ အမ်ားဆံုး အသိအမွတ္ျပဳ ထူးျခားမႈမွာ ပံုစံထူးျခားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္းပံုစံမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
ထိုေခတ္က ေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ႕ ဦးေခါင္းပံုစံအတိုင္း ထုလုပ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေခါင္းမ်ားဟာ တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု တူညီမႈ မရွိဘဲ ဆင္ျမန္းထားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္းမ်ားဟာလည္း ထူးျခားေသာ အရာ၀တၳဳမ်ားနဲ႔ ကြဲျပားေအာင္ လုပ္ထားပါတယ္။
ဦးေခါင္း ၁၇ ခုကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိထားၿပီး ဦးေခါင္းမ်ားဟာ အရြယ္မ်ိဳးစုံျဖစ္ၿပီး အျမင့္ဆံုး ၃.၄ မီတာ မွ အနိမ့္ဆံုး ၁.၄၇ မီတာရွိ ဦးေခါင္းပံု ရုပ္တုမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
(၈) The Motherland Calls, Volgograd, Russia
ရုရွႏိုင္ငံမွ ကမာၻေက်ာ္ ရုပ္တုႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ စတာလင္ဂရက္တိုက္ပြဲ အထိမ္းအမွတ္ အျဖစ္ စိုက္ထူခဲ့ျခင္းပါ။ 1967 ခုႏွစ္တြင္ ကမာၻ႔အျမင့္ဆံုး ရုပ္တုႀကီးအျဖစ္ သတ္မွတ္စိုက္ထူခဲ့ပါတယ္။ ယခုအခ်ိန္အထိလည္း ကမာၻ႔အျမင့္ဆံုး ရုပ္တုမ်ားတြင္ တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။
၈၅ မီတာ (၂၇၉ ေပ) ျမင့္ပါတယ္။ ေလွကားထစ္ေပါင္း ၂၀၀ ကို တက္လွမ္းၿပီးမွ ရုပ္တုႀကီးဆီ ေရာက္မွာပါ။ ဒါကလည္း စတာလင္ဂရက္ တိုက္ပြဲတြင္ ရက္ေပါင္း ၂၀၀ ၾကာ တိုက္ခိုက္ခဲ့ရတာကို အထိန္းအမွတ္အေနျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
(၉) The Thinker
တစ္ခုခုကို စဥ္းစားေတြးေတာေနဟန္ ထုလုပ္ထားတဲ့ ကမာၻေက်ာ္ ေၾကး႐ုပ္ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ Auguste Rodin မွ ၁၉၀၄ ခုႏွစ္မွာ ပံုသြင္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္တံုးလံုး ေယာက်ာ္းတစ္ေယာက္ရဲ႕ သက္ရွိအရြယ္အစားအတိုင္း ပံုသြင္းထားျခင္းပါ။ ၁၈၆ စင္တီမီတာ (၇၃ လက္မ) ခန္႔ျမင့္ပါတယ္။ ယခုအခ်ိန္အထိ အေတြးအေခၚ ဒႆနိကေဗဒရဲ႕ စံျပအ႐ုပ္ႀကီးအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္။
(၁၀) The Little Mermaid, Denmark
ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံ၊ ကိုပင္ေဟဂင္ ဆိပ္ကမ္းမွ ေက်ာက္တံုးတစ္ခုေပၚတြင္ ရွိတဲ့ ေၾကးသြန္း ေရသူမ႐ုပ္တုပါ။ ေရွးဒ႑ာရီပံုျပင္မ်ားထဲမွ ေရသူမေလးကို အေျခခံၿပီး Hans Christian Andersen မွ ပံုသြန္းထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည့္ ၁၉၁၃ ခုႏွစ္ကတည္းက ကိုပင္ေဟဂင္ၿမိဳ႕ရဲ႕ အမွတတ္အသားရုပ္တုအျဖစ္ တည္ရွိေနခဲ့ၿပီး ကမာၻလွည့္ခရီးသြားမ်ား အဓိက လာေရာက္တတ္တဲ့ ေနရာတစ္ေနရာပါ။ အျမင့္အားျဖင့္ ၁.၂၅ မီတာ (၄.၁ ေပ) ရွိပါတယ္။
(၁၁) The Terrace of the Lions, Delos Island, Greece
ဂရိႏိုင္ငံ၏ ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ သမိုင္းဆိုင္ရာ အေရးပါတဲ့ Delos ကၽြန္းေပၚတြင္ ရွိေနတဲ့ ျခေသၤ့႐ုပ္တုမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုကၽြန္းဟာ ဂရိ ဒ႑ာရီပံုျပင္မ်ားမွာလည္း အေရးပါတဲ့ ေနရာပါ။ Delos ျခေသၤ့မ်ားသည္ အပိုလို အားရည္စူးကာ Naxos ျပည္သူမ်ားက BC 600 မတိုင္မီက ထုလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ေက်ာက္ျဖဴျခေသၤ့႐ုပ္မ်ားဟာ မူလက ၉ ေကာင္ မွ ၁၂ ေကာင္အထိ ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခု ၅ ေကာင္သာ အေကာင္းနီးပါးက်န္ေနပါတယ္။ သုံးေကာင္က က်ိဳးပဲ့ေနပါတယ္။ မူလ ျခေသၤ့ရုပ္တုမ်ားကို Delos ျပတိုက္သို႔ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ေျပာင္းေရႊ႕ထားခဲ့ပါတယ္။
(၁၂) Mount Nemrut, Turkey
တူရကီႏိုင္ငံ ၊ ၂၁၃၄ မီတာ(ေပ ၇၀၀၀) ျမင့္တဲ့ နမ္ရပ္ေတာင္မွာ ေတြ႔ျမင့္ရသည့္ အ႐ုပ္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ BC 62 တြင္ ပထမေျမာက္ဘုရင္ အန္တီယိုခ်ပ္စ္ က ေတာင္ကုန္း၏ထိပ္မွာ ဂူသခၤ ိ်ဳင္း ဗိမာန္တစ္ခုကို ႀကီးမားေသာ ရုပ္တုမ်ားျခံရံလ်က္ တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။
ယင္းရုပ္တုမ်ားမွာ ဘုရင္ အန္တီယိုခ်ပ္စ္ပုံကို ထုထားသည့္ အျမင့္ ၈ မီတာ မွ ၉ မီတာ ( ၂၆ ေပ မွ ေပ ၃၀ အထိ) ျမင့္ေသာ ရုပ္တုမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ထို႔ျပင္ ျခေသၤ့ႏွစ္ေကာင္ ၊ လင္းယုန္ႏွစ္ေကာင္ ႏွင့္ ဂရိ ႏွင့္ ပါရွန္း နတ္ဘုရား ရုပ္တုမ်ားလည္း ပါ၀င္သည္။
ရုပ္ထုမ်ားကို ထုလုပ္ၿပီး ေနရာခ်ထားစဥ္ကပင္ ဦးေခါင္းမ်ားကို ကိုယ္လုံးမ်ားမွ ျဖဳတ္ကာ အနီး၀န္းက်င္တြင္ ျပန္႕ႀကဲခ်ထားခဲ့တယ္ဟု ဆိုပါတယ္။ ယခုအခါ ကိုယ္လံုးတျခား ၊ ေခါင္းတျခား ႐ုပ္တုႀကီးမ်ားကို အသဲယားဖြယ္ ေတြ႔ျမင္ရမည္ ျဖစ္ပါတယ္။
(၁၃) Terracotta Army, China
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ တာရာကိုတာ စစ္သည္အ႐ုပ္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ဘီစီ ၃ ရာစု၀န္းက်င္က တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုးဧကရာဇ္ Qin Shi Huang မွ တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ေျမမီးဖုတ္ အရုပ္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရင္ရဲ႕ ဂူသခ်ၤ ိဳင္း အေစာင့္အေရွာက္အျဖစ္ တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ထိုအရုပ္မ်ားကို ၁၉၇၄ ခုႏွစ္တြင္ လယ္သမားတစ္ဦးမွ ေရတြင္းတူးရင္း ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ျခင္းပါ။ တူးေဖာ္ၿပီးသေလာက္ လူအရြယ္အစားရွိ စစ္သည္ ၈၀၀၀ ၊ ျမင္း ၅၂၀ ႏွင့္ စစ္ရထား ၁၃၀ ၊ သံခ်ပ္ကာ၀တ္ ျမင္း ၁၅၀ တို႔ကို ေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေဒသမွာ ထပ္မံေတြ႔ရွိမႈမ်ား ရွိေနၿပီး ယူနက္စကိုရဲ႕ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ေဒသအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။
(၁၄) Lincoln Memorial, United States
အေမရိကန္သမိုင္းတြင္ အေရးပါခဲ့တဲ့ ၁၆ ေယာက္ေျမာက္ သမၼတ Abraham Lincoln ရဲ႕ အထိမ္းအမွတ္ရုပ္တု ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၂၀ ခုႏွစ္တြင္ Daniel Chester French ရဲ႕ဒီဇိုင္းကို Piccirilli Brothers မွ ထုဆစ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
သူငယ္ခ်င္းတို႔ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ႕ၾကပါေစ .................. ေနခရမ္း
No comments:
Post a Comment
COMMENT ေလးမ်ားေပးၿပီး ေဆြးေႏြးေပးပါအံုး...
COMMENT ေပးရန္blogger အေကာင့္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊
Name/ URL(လိပ္စာတစ္ခုခု)ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ အမည္မေဖာ္လိုလွ်င္
Anonymous ျဖင့္ျဖစ္ေစ ေဆြးေႏြးနိုင္ပါသည္။