မိုးႀကိဳးမုန္တိုင္းေတြ ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ

မိုးတိမ္ေတာင္လို႔ေခၚၾကတဲ့ မိုးႀကိဳးမုန္တိုင္း (Thunderstorms) မ်ားဟာ အပူခ်ိန္ေျပာင္းလဲမႈ (တနည္း) အပူလြန္ကဲျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတဲ့ ရသီဥတုမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ့အပူကေတာ့ ေန က လာပါတယ္။ ယခုအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံပါဝင္တဲ့ အီေကြတာရပ္ဝန္း (အပူပိုင္းဇုန္)ေဒသကို ေနေရာင္ျခည္ တၫ့္မတ္စြာက်ေရာက္ေနခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။

ေနေရာင္ျခည္မွရရိွတဲ့ အပူစြမ္းအင္ဟာ ကမ႓ာေျမေပၚက ေလထုကို ပူေနြးေစပါတယ္။ ပူတဲ့ ေလမ်ားဟာ ပြၿပီးအထက္သို႔တက္ပါတယ္။ အထက္မွာရိွေနတဲ့ ေလမ်ားကေတာ့ ေအးေသာေလစိုင္မ်ားျဖစ္ၿပီး ပူေနြးေသာေလမ်ား ဝင္ေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ေလေတြဟာေရာေထြးလႈပ္ရွားလာပါတယ္။ အပူစီးကူးျခင္း (Heat convection) သေဘာတရားျဖစ္ပါတယ္။

ေအးတဲ့ေလ (တနည္း) ေရခဲပါဝင္မႈမ်ားတဲ့ ေျမာက္ျပန္ေလမ်ားဟာ ရုတ္တရက္ဝင္ေရာက္လာတဲ့ ေလပူမ်ားေၾကာင့္ ေငြ့ရည္ဖြဲ႔မႈမ်ားကာ တိမ္စိုင္ေတြ ပိုမိုျဖစ္ထြန္းလာသလို..၊ ေရခဲ ေရမႈန္မ်ား အခ်င္းခ်င္း တိုက္မိၾကျခင္းမွ လ်ွပ္စစ္စီးေၾကာင္းမ်ားလည္း ေပၚထြက္လာပါတယ္။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ တိမ္တိုက္ႀကီးဟာ ႀကီးမားက်ယ္ျပန႔္လာၿပီး မိုးတိမ္ေတာင္ႀကီး ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။

မိုးတိမ္ေတာင္ျဖစ္စဉ္ကို အပိုင္း (၃) ပိုင္းခြဲၿပီး ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။ ပထမအဆင့္ကေတာ့ စတင္ျဖစ္ေပၚေသာအဆင့္ (Developing stage) ျဖစ္ၿပီး မိုးသားတိမ္တိုက္ေတြအထပ္ထပ္တက္လာကာ မိုးရြာျခင္းသိပ္မရိွေပမယ့္ တခါတရံ လ်ွပ္စီး တခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ လက္ျခင္းကို ျမင္ရတတ္ပါတယ္။ ဒုတိယအဆင့္ကေတာ့ ရင့္မာလာတဲ့ အဆင့္ (Mature stage) ျဖစ္ပါတယ္။ မိုသည္းထန္စြာရြာသြန္းျခင္း၊ မိုးႀကိဳးမ်ားပစ္ျခင္း၊ မိုးသီးေႂကျြခင္း၊ ေလမုန္တိုင္းထန္ျခင္း၊ ေလဆင္ႏွာေမာင္းျဖစ္ျခင္း တို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

တတိယအဆင့္ကိုေတာ့.. dissipating stage လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ မိုးေကာင္းကင္မွ ေရေတြ သြန္ခ်လိုက္သလို ေနရာအႏွံအျပားမွာ မိုးရြာသြန္းၿပီး သူ႔ကို အပူလာေပးေနတဲ့ ေအာက္ကေလပူကိုပါ ၿငိမ္းသတ္ပစ္လိုက္ျခင္းပါ။ မိုးရြာၿပီး ေအးသြားတဲ့သေဘာမ်ိဳးေပါ့။ မိုးတိတ္သြားေပမယ့္ မိုးႀကိဳးကေတာ့ တခါတရံ ဆက္ၿပီး ပစ္ေနတတ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့.. ဒီျဖစ္စဉ္ေတြအားလံုးဟာ က်ေနာ္တို႔ ငယ္စဉ္ကတည္းက သင္ၾကားဖူးခဲ့ၾကတဲ့ အေျခခံ သိပၸံ နဲ႔ ပထဝီ ဘာသာရပ္မ်ားထဲမွ အေၾကာင္းအရာမ်ားပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္...။ ထို႔ေၾကာင့္.. အေျခခံပညာကို က်ေနာ္တို႔ ငယ္ရြယ္စဉ္မွာ တတ္ကြၽမ္းေအာင္ သင္ၾကားၾကရပါတယ္။
အနာဂတ္ပညာေရးအတြက္..
သန႔္ဦး (အာကာသႏွင့္ စၾကဝဠာ သင္ေထာက္ကူ)