ကမာၻေက်ာ္ လီဒို-ျမန္မာ လမ္းမႀကီး

ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာနိုင္ငံမွ ကမာၻေက်ာ္ခဲ့ေသာ လမ္းမႀကီးမ်ား
ရွိၾကပါသည္။ ထိုအထဲမွ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းတြင္ ကမာၻေက်ာ္
လမ္းမႀကီးမ်ားအျဖစ္ေဖာက္လုပ္ခဲ့ေသာ လီဒို - ျမန္မာ လမ္းမႀကီးႏွင့္
ေသမင္းတမာန္ မီးရထားလမ္းတို႔မွာ နာမည္ဆိုးႏွင့္ေရာ ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းမႈ
မ်ားကိုေအာင္ျမင္စြာ ေက်ာ္လႊားနိုင္ခဲ့မႈတြင္ပါ နာမည္ေက်ာ္ခဲ့ၾကပါသည္။
ထိုအထဲမွ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း အိႏၵိယနိုင္ငံ မွ ျမန္မာနိုင္ငံကို ျဖတ္သန္းၿပီး
တရုတ္နိုင္ငံကိုစစ္လက္နက္ ပစၥည္းကိရိယာမ်ား သယ္ပို႔ရန္ေဖာက္လုပ္ခဲ့ေသာ
လီဒို လမ္းမႀကီးသည္ အလြန္ထူးျခားသည့္ အင္ဂ်င္နီယာ လက္ရာမ်ားတြင္
တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္ပါသည္။


ထိုလီဒို - ျမန္မာ လမ္းမႀကီးကို စတီး၀ဲလ္လမ္းမႀကီး ဟုလည္းေခၚၾကပါသည္။
လီဒိုလမ္းမႀကီးအေၾကာင္း ေရးလွ်င္ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ေဖာက္လုပ္ခဲ့ၿပီး
၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ၿပီးစီးခဲ့သည့္ ျမန္မာလမ္းမႀကီး (Burma Road) အေၾကာင္းကို
အရင္ ေရးရပါမည္။ အေၾကာင္းမွာ လီဒိုလမ္းမႀကီးမွာ ထိုျမန္မာလမ္းမႀကီး ႏွင့္
လာေရာက္ေပါင္းစံုၿပီး တရုတ္နိုင္ငံ ကူမင္းအထိေပါက္ေရာက္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ထိုျမန္မာ လမ္းမႀကီးသည္ ၇၁၇ မိုင္ ရွည္လ်ားၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံ လားရႈိးၿမိဳ႕မွ
တရုတ္နိုင္ငံ ကူမင္းၿမိဳ႕အထိ ေဖာက္လုပ္ထားပါသည္။ ထိုလမ္းမမွ တရုတ္နိုင္ငံ မွ
လိုအပ္ေသာ စစ္လက္နက္ပစၥည္းႏွင့္ အျခားေထာက္ပံ့ေရးပစၥည္းမ်ားကို တင္ပို႔နိုင္ခဲ့
ပါသည္။

သို႔ေသာ္ ၁၉၄၂ တြင္ ဂ်ပန္က ျမန္မာျပည္ကိုသိမ္းပိုက္လိုက္ေသာအခါ လားရိႈးၿမိဳ႕မွ
လမ္းပိုင္းကိုဂ်ပန္မွ ျဖတ္ေတာက္လိုက္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရုတ္နိုင္ငံ ကို
ေထာက္ပံ့ေရးပစၥည္းမ်ားေပးပို႔ရန္ ေနာက္ထပ္ လမ္းမႀကီး တစ္ခု အျမန္လိုအပ္လာပါသည္။
ဦးစြာ ေထာက္ပံ့ေရး ေလယာဥ္မ်ားျဖင့္ ေထာက္ပံ့ခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ေနာက္ထပ္
ကားလမ္းမႀကီး တစ္ခုေဖာက္လုပ္ရန္ လီဒို - ျမန္မာလမ္းမႀကီးကို စီမံခ်က္ခ်
လုပ္ေဆာင္လာၾကပါသည္။

လီဒိုလမ္းမႀကီးသည္ အာသံျပည္နယ္ လီဒို မွ ျမန္မာနိုင္ငံ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ကိုဆက္သြယ္ကာ
ျမန္မာ လမ္းမႀကီး (Burma Road) ႏွင့္ ေမာင္ယု (Mong-Yu)တြင္ ေပါင္းစံုခဲ့ပါသည္။
ထိုမွ တရုတ္နိုင္ငံ ကူမင္း အထိ ဆက္သြားခဲ့ပါသည္။
လီဒိုလမ္းမႀကီးကို ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း လူေပါင္း ၆၃၀၀၀ ေက်ာ္ႏွင့္ အေမရိကန္
ေဒၚလာ ၁၅၀သန္းခန္႔သံုးစြဲကာ ေဖာက္လုပ္ခဲ့ပါသည္။
လမ္းမေဖာက္လုပ္ရာ အရပ္သည္ အလြန္ထူထပ္ေသာ ေတာေတာင္မ်ားႏွင့္
ရြံ႕ညြံမ်ား၊ သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ား ၊ စစ္တိုက္ရင္းေဖာက္လုပ္ခဲ့ရေသာေၾကာင့္
စစ္ေဘးဒဏ္မ်ားေၾကာင့္ လူေပါင္းမ်ားစြာ အသက္ဆံုးရံႈးခဲ့ရပါသည္။



အေမရိကန္စစ္သား ၁၁၀၀ ေက်ာ္ႏွင့္ ေဒသခံအမ်ားအျပား ေသဆံုးခဲ့ရပါသည္။
လမ္းမႀကီး ပထမအဆင့္အၿပီးတြင္ ၀ရာဇပ္ ၊ ျမစ္ႀကီးနား ၊ ဗန္းေမာ္ တို႔ကို ျဖတ္သန္းခဲ့ၿပီး
၃၇၂ မိုင္အထိရွိပါသည္။
 
 ေမာင္ယု လမ္းဆံုသို႔ေရာက္ရန္ ျမစ္ႀကီး ၁၀ သြယ္ ၊
ျမစ္ငယ္ႏွင့္ေခ်ာင္းေပါင္း ၁၅၅ သြယ္ကို ျဖတ္သန္းေဖာက္ခဲ့ရသည္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၂.၈ မိုင္ျခားလွ်င္ တံတားတစ္စင္း ေဆာက္လုပ္ခဲ့ရသည္။



လမ္းတစ္ေလ်ာက္ ေဆာက္လုပ္ေရးအတြက္ အေထာက္အပံ့ျဖစ္ရန္ ၄ လက္မ
ဆီပိုက္လိုင္း ႏွစ္လိုင္းကို ခ်ထားပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္စတီး၀ဲလ္ တာ၀န္ယူေဖာက္လုပ္ခဲ့ၿပီး ၁၉၄၅ တြင္ ၿပီးစီးခဲ့ပါသည္။

ထို႔ေနာက္တရုတ္နိုင္ငံ သို႔ ထိုလမ္းမႀကီးမွ ပစၥည္းမ်ားေထာက္ပံ့ပို႔ေဆာင္နိုင္ခဲ့ပါသည္။




သို႔ေသာ္ ထိုလမ္းမႀကီးမွာ ၁၀ လခန္႔သာ အသံုးျပဳခဲ့ရၿပီး ဂ်ပန္တို႔လက္နက္ခ်ကာ
ဒုတိယကမာၻစစ္ၿပီးဆံုးသြားသျဖင့္ ဆက္လက္အသံုးမျပဳၾကေတာ့ေပ။


ျမန္မာနိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္တြင္လည္း ထိုလမ္းမႀကီးကို ဆက္လက္
အသံုးမျပဳေတာ့သျဖင့္ ပ်က္စီး လာခဲ့ပါသည္။ တစ္ဦးႏွစ္ဦး ၊ အစုအဖြဲ႕မ်ားျဖင့္
သာ သြားေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့ၾကမႈ အနည္းငယ္ ရွိေသာ္လည္း အဓိက
ကုန္သြယ္ေရးလမ္းမႀကီး အျဖစ္ အသံုးျပဳျခင္း မရွိခဲ့ၾကေတာ့ပါ။

ယခု အခါ ထိုလမ္းမႀကီးကို တရုတ္နိုင္ငံ ၊ အိႏၵိယနိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံတို႔မွ
ပူးေပါင္း ကာ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ၿပီး ကုန္သြယ္ေရးလမ္းမႀကီး အျဖစ္ ျပန္လည္အသံုး
ျပဳရန္ စီစဥ္ေနၾကပါသည္။

မည္သို႔ဆိုေစ ထိုလီဒို - ျမန္မာ လမ္းမႀကီး သည္ ကမာၻေက်ာ္ စစ္သံုး အေ၀းေျပး
လမ္းမႀကီးမ်ားအျဖစ္ ယေန႔တိုင္ ေက်ာ္ၾကားေနပါေတာ့သည္။
သူငယ္ခ်င္းတို႔ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ႕ၾကပါေစ .................. ေနခရမ္း