လူသားမ်ားအတြက္ အႏၲရာယ္အရွိဆံုး သတၱ၀ါမ်ား

ကၽြန္ေတာ္တို႔လူသားမ်ားအတြက္ အႏၱရာယ္အရွိဆံုး ႏွင့္ ေသေစႏိုင္မႈ အမ်ားဆံုး သတၱ၀ါမ်ားကို စုစည္းတင္ေပးလိုက္ပါသည္။ ကမာၻတစ္၀ွမ္းလံုးတြင္ လူေသေစႏိုင္မႈအမ်ားဆံုး အေၾကာင္းအရာမ်ားကို စစ္တမ္းထုတ္ မွတ္တမ္းတင္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ၾကည့္လိုက္ၾကရေအာင္ဗ်ာ…

( ၁ ) ျခင္

ကမာၻေပၚမွာ လူသားမ်ားကို ေသေစႏိုင္မႈအမ်ားဆံုး အႏၲရာယ္အေပးဆံုး သတၱ၀ါကေတာ့ အရြယ္အစား မႀကီးမားသလို သာမာန္အားျဖင့္ ေၾကာက္စရာေကာင္းေသာ ပံုစံလည္း မရွိေနပါ။ ျခင္သည္ တစ္ကမာၻလံုးရွိ လူသားမ်ားအတြက္ အႏၲရာယ္အေပးႏိုင္ဆံုး ျဖစ္ေနၿပီး တစ္ႏွစ္လွ်င္ ျခင္ေၾကာင့္ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ (၇၂၅ ၀၀၀) ဦး ေသဆံုးေနခဲ့ရပါသည္။ ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ အႏၲရာယ္ အေပးႏိုင္ဆံုး ျဖစ္သလို လူႀကီးမ်ားအတြက္လည္း အႏၲရာယ္အေပးႏိုင္ဆံုး အေသအေပ်ာက္အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေစေသာ ျခင္ ပါ။ ျခင္ေၾကာင့္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ၊ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ ၊ ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါမ်ိဳးမ်ားသာမက ကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါပိုးမ်ားကိုလည္း ျဖစ္ေစတတ္ပါသည္။ ထိုကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါပိုးမ်ားျဖစ္ပြားကူးစက္ေစ သျဖင့္ ျခင္သည္ လူသားမ်ားအတြက္ ေၾကာက္စရာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ယခုေနာက္ဆံုး ဇီကာ ဗိုင္းယပ္ပိုးသည္လည္း ျခင္းမွတစ္ဆင့္ ကူးစက္ျဖစ္ပြားေစပါသျဖင့္ တစ္ကမာၻလံုး ေၾကာက္ရြံ႕စိုးရိမ္မႈ ျဖစ္ေစခဲ့ရပါသည္။ ကံေကာင္းသည့္အခ်က္မွာ ျခင္ေၾကာင့္ ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါ (HIV – AIDS) မကူးစက္ေစပါ။ ထိုသို႔မဟုတ္ခဲ့လွ်င္ ကမာၻႀကီးတြင္ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ ေပ်ာက္ဆံုးမတတ္ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါသည္။

( ၂ ) လူသားမ်ား

လူသားမ်ားကို ေသေစႏိုင္မႈ ဒုတိယအမ်ားဆံုးအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္မွာ လူသားမ်ားပင္ ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕စာရင္းမ်ားတြင္ လူကို အႏၲရာယ္အေပးႏိုင္ဆံုးအျဖစ္ နံပါတ္(၁) ပင္ ေပးထားၾကပါသည္။ ဒါကလည္း ႏွစ္အခ်ိဳ႕တြင္ လူ၏ပေယာဂေၾကာင့္ လူေတြေသရသည့္ အေၾကာင္းမ်ား အလြန္မ်ားသြားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ မွန္ပါသည္။ ကၽြႏု္ပ္တို႔လူသားမ်ားသည္ လူသားအျခင္းျခင္း ျဖစ္ၾကေသာ ပဋိပကၡစစ္ပြဲမ်ား ၊ ရန္ပြဲမ်ား ၊ အျခားေသာ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္ လူေပါင္းမ်ားစြာ ေသဆံုးၾကေနရပါသည္။ စာရင္းမ်ားအရ လူသားေၾကာင့္ လူေသမႈအရည္အတြက္ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ၄၇၅ ၀၀၀ အထိ ရွိေၾကာင္းသိရပါသည္။ တစ္ဦးစီ ျဖစ္ၾကေသာ ရာဇ၀တ္မႈမ်ား ၊ လူသတ္မႈမ်ားမွသည္ လူအမ်ားျဖင့္ ျဖစ္ၾကေသာ စစ္ပြဲမ်ား ၊ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထိုကဲ့သို႔ ေသဆံုးမႈ မ်ားေနရပါသည္။ ကမာၻစစ္ပြဲေတြျဖစ္ေပၚေသာအခါ လူ သန္းႏွင့္ခ်ီ၍ ေသရသလို ယခုေနာက္ပိုင္း အၾကမ္းဖက္ စစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္လည္း ေသဆံုးရသည့္ အေရအတြက္မ်ား တိုးလာရပါသည္။

(၃) ေႃမြ

ေႃမြ၏အသက္အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္မႈကေတာ့ အျငင္းပြားဖြယ္ မရွိေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻတစ္၀ွမ္း၌ အဆိပ္ျပင္းေသာ ေႃမြဆိုးမ်ား ကိုက္ခံရမႈေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္ ပ်မ္းမွ် လူ ၅၀ ၀၀၀ ေလာက္သည္ ေသဆံုးေနၾကရပါသည္။

(၄) ေခြး

ကမာၻတစ္၀ွမ္း ႏွစ္စဥ္ပ်မ္းမွ် လူ ၂၅ ၀၀၀ ေလာက္သည္ ေခြးမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးေနရပါသည္ ဆိုလွ်င္ သင္အံ့ၾသႏိုင္ပါသည္။ ေခြးသည္ လူသားမ်ား၏ အေဖာ္မြန္ျဖစ္သလို ခ်စ္စရာ အိမ္ေမြးတိရိစာၦန္ျဖစ္ေန ေသာ္လည္း လက္ေတြ႕တြင္ အႏၱရာယ္အမ်ားဆံုး နံပါတ္ (၄) အဆင့္ သတ္မွတ္ခံရပါသည္။ သို႔ေသာ္ အိမ္ေမြးေခြးမ်ားေၾကာင့္ လူအေသအေပ်ာက္မ်ားရျခင္းသည္ အေၾကာင္းအရင္း မဟုတ္ပါ။ ႐ိုင္းစိုင္းၿပီး လူကို အႏၲရာယ္ေပးတိုက္ခိုက္တတ္ေသာ ေခြးမ်ား ႏွင့္ ေခြး႐ူးေရာဂါမ်ားေၾကာင့္သာ လူအေသအေပ်ာက္မ်ားေနၾကရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

(၅) Tsetse ယင္ေကာင္
 

ေနာက္ထပ္လူသားမ်ား အတြက္ အသက္အႏၲရာယ္အေပးႏိုင္ဆံုး တိရိစာၦန္သံုးမ်ိဳး ကေတာ့ အရြယ္ပမာဏအားျဖင့္ ႀကီးမားေၾကာက္စရာ ေကာင္းေသာ အရာမ်ား မဟုတ္ၾကပါ။ အာဖရိကတိုက္တြင္ လူေပါင္းမ်ားစြာကို ေသေၾကႏိုင္သည္အထိ အႏၲရာယ္အေပးႏိုင္ဆံုး မွာ ဆီဆီယင္ေကာင္ေလးမ်ားပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုယင္ေကာင္ေလးမ်ားသည္ ဖ်ားနာျခင္းကဲ့သို႔ ျပင္းထန္သည့္ ေရာဂါပိုးမ်ားကို ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစတတ္ၿပီး အာဖရိကတိုက္၏ အႏၲရာယ္ အေပးႏိုင္ဆံုး သတၱ၀ါမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေနပါသည္။ ဆီဆီယင္ေကာင္သည္ အျခားယင္ေကာင္မ်ားထက္ ကိုယ္ခႏၶာ အနည္းငယ္ပိုႀကီးၿပီး ထိုယင္ေကာင္ စတင္အကိုက္ခံရပါက ဖ်ားျခင္း ၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း ၊ နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္းတို႔ ျဖစ္ေပၚေစၿပီး ၊ ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပို၍အဖ်ားႀကီး ႏံုးခ်ိလာကာ အိပ္ပဲအိပ္ခ်င္ ေနေစပါေတာ့သည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ပိုမိုျပင္းထန္ေသာ ဆီဆီယင္ေကာင္မ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးေစမႈမ်ား မ်ားစြာျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ အာဖရိကတိုက္တြင္ အလြန္လူေသေစေသာ အေကာင္ေလးမ်ားျဖစ္ၿပီး ကုသ႐န္ ေဆးလည္း ႀကိဳးစားရွာေဖြေနရတံုးပါ။ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ပ်မ္းမွ် လူဦးေရ ၁၀ ၀၀၀ ခန္႔ ေသေၾကေနရပါသည္။ အျခားယင္ေကာင္မ်ားေၾကာင့္ ၀မ္းေရာဂါကဲ့သို႔ ေၾကာက္စရာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားတတ္ေသာ္လည္း ထိုဆီဆီယင္ေကာင္မ်ားကေတာ့ ျခင္မ်ားကဲ့သို႔ပင္ လူ၏ေသြးကိုစုပ္ကာ ေသဆံုးေစသည္အထိ ျဖစ္ေစသည္မွာလည္း ထူးျခားပါသည္။

(၆) Assassin bug

ေနာက္ထပ္လူသားမ်ား အတြက္ အသက္အႏၲရာယ္အေပးႏိုင္ဆံုး အေကာင္ကလည္း အရြယ္ပမာဏ ေသးငယ္ေသာ အင္းဆက္ပိုးေကာင္ ကေလးပါပဲ။ ေနအိမ္အတြင္းမွာ ေနထိုင္ၿပီး လူမ်ားအား အနီးကပ္ ဒုကၡေပးႏိုင္သည့္ ထို Assassin bug ကေလးမ်ား၏ အကိုက္ခံရျခင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ၿပီး တစ္ႏွစ္လွ်င္ လူ ၁၀ ၀၀၀ ခန္႔ ေသဆံုးေနရေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားက ဆိုၾကပါသည္။ ထိုအေကာင္ေလးမ်ားကို Kissing bug ဟုလည္း ေခၚၾကပါသည္။

(၇) Freshwater snail

ေနာက္ထပ္ လူသားမ်ားကို အႏၲရာယ္အေပးႏိုင္ဆံုး အေကာင္ေလးမ်ားကေတာ့ လူအမ်ား မထင္ထားေသာ ေရခ်ိဳခ႐ုေလးမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအေကာင္ေလးမ်ားေၾကာင့္ ပ်မ္းမွ် ႏွစ္စဥ္ လူ ၁၀၀၀၀ ခန္႔ ေသဆံုးေစရပါသည္။ ထိုခ႐ုေလးမ်ားသည္ လူကိုတိုက္ရိုက္ကိုက္ခဲေသေစျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ အႏၲရာယ္မ်ားေသာ ကပ္ပါးေရာဂါပိုးမ်ားကို သယ္ေဆာင္ျဖန္႔ေ၀ ေပးေသာ လက္သည္တရားခံမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ေရာဂါပိုး၀င္ေနေသာ ခ႐ုေလးမ်ားေၾကာင့္ လူသားမ်ားသည္ တုပ္ေကြးကဲ့သို႔ ေရာဂါမ်ား ၊ ေသြးအန္ျခင္း ၊ (ေအာက္ပိုင္း)ေျခေထာက္မ်ား ေသဆံုးျခင္း ကဲ့သို႔ ေရာဂါမ်ားကို ရရွိခံစားၾကရပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ျပင္ထန္ေသာ ကပ္ပါးေရာဂါပိုးမ်ားသည္ ကမာၻ႔ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲျခင္း ၊ လူဦးေရ မ်ားျပားထူထပ္လာျခင္း ႏွင့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ မညီညြတ္ေသာ ေနထိုင္မႈပံုစံအေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ တိုး၍ ျဖစ္ပြားလာတတ္ပါသည္။

(၈) သန္ေကာင္ ႏွင့္ တုတ္ေကာင္

အမ်ားအားျဖင့္ လူသိမ်ားၾကသည့္ သန္ေကာင္ ႏွင့္ တုတ္ေကာင္မ်ားေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္ ပ်မ္းမွ် လူ ၂၅၀၀ ခန္႔ ေသေၾကေနရပါသည္။ ေနထိုင္မႈပံုစံ ႏွင့္ အစားအေသာက္ပံုစံ ညစ္ပတ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ထိုအေကာင္ေလးမ်ား၏ ဒုကၡေပးမႈကို ခံစားၾကရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

(၉) မိေက်ာင္း

အလြန္ကို ေၾကာက္စရာေကာင္းၿပီး လူကိုကိုက္ဆြဲ ေသေစႏိုင္ၿပီး ေရျပင္တြင္ အင္အားႀကီးလွသည့္ မိေက်ာင္းမ်ားေၾကာင့္ ကမာၻတစ္၀န္းလံုးတြင္ ႏွစ္စဥ္ပ်မ္းမွ် လူ ၁၀၀၀ ေလာက္ ေသေစရပါသည္။
လူကိုေသေစသည္အထိ အႏၱရာယ္အေပးႏိုင္ဆံုး တိရိစာၦန္မ်ားတြင္ အေကာင္ေသး တိရိစာၦန္မ်ားသာ ထိပ္ပိုင္းမွ ပါ၀င္ေနၿပီး ၊ အရြယ္အစားႀကီး အေကာင္မ်ိဳးမ်ား၌ မိေက်ာင္းသည္ ထိပ္ဆံုးမွ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ သူ႔ေၾကာင့္ေသဆံုရမႈသည္ပင္ ထိပ္ပိုင္း စာရင္းမ်ားႏွင့္ ယွဥ္ပါက အလြန္ကြာျခားေနပါေသးသည္။

(၁၀) ေရျမင္း

ေနာက္ထပ္လူသားမ်ားကို အေသေစဆံုး တိရိစာၦန္တစ္မ်ိဳးကေတာ့ ေရျမင္းပဲ ျဖစ္ပါသည္။ ေရျမင္းေၾကာင့္ တစ္ကမာၻလံုးအတိုင္းအတာအရ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ပ်မ္းမွ် လူ ၅၀၀ ခန္႔ ေသၾကရပါသည္။

(၁၁) ဆင္

ယခုလက္ရွိ ကုန္းေနသတၱ၀ါမ်ားတြင္ အေကာင္အႀကီးဆံုးလည္းျဖစ္သည့္ ဆင္မ်ားေၾကာင့္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ လူ ၁၀၀ ခန္႔ ေသေၾကပ်က္စီးၾကရပါသည္။

(၁၂) ျခေသၤ့

ေတာဘုရင္ဟု တင္စားၾကသည့္ ခြန္အားႀကီးမားသန္မာသည့္ ျခေသၤ့မ်ားေၾကာင့္လည္း တစ္ႏွစ္လွ်င္ ပ်မ္းမွ် လူ ၁၀၀ ခန္႔ ေသၾကရပါသည္။

(၁၃) ၀ံပုေလြ

ေတာတြင္းမွာေတာ့ ေၾကာက္စရာေကာင္းသည့္ တိရိစာၦန္ တစ္မ်ိဳးပဲ ျဖစ္ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားမ်ားတြင္ လူသားမ်ားကို အလြန္ ကိုက္ျဖတ္စားေသာက္တတ္ၾကေပမယ့္ တစ္ကမာၻလံုး အတိုင္းအတာႏွင့္ ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ ၀ံပုေလြမ်ားေၾကာင့္ တစ္ႏွစ္လံုးမွ ပ်မ္းမွ် လူ ၁၀ ေယာက္ေလာက္ပဲ ေသဆံုးၾကပါသည္။

(၁၄) ငါးမန္း

ကမာၻေက်ာ္ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားမ်ားတြင္ အလြန္လူသတ္ေသာ တိရိစာၦန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားမ်ားတြင္ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းလွေအာင္ လူကိုေသေစၾကေပမယ့္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ လူ ၁၀ ေယာက္ေလာက္သာ ငါးမန္းမ်ားေၾကာင့္ လူေသၾကရပါသည္။ ဒါေပမယ့္ ျပင္ပကမာၻမွာေတာ့ လူသားမ်ားက ငါးမန္းမ်ားကို ႏွစ္စဥ္ သန္းႏွင့္ခ်ီကာ ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ စားေသာက္ေနၾကပါသည္။ တားျမစ္မႈေတြ ဘယ္ေလာက္လုပ္လုပ္ ကမာၻေက်ာ္ အစားအစာမ်ားတြင္ ငါးမန္းသားဟင္းမ်ားကေတာ့ ပါ၀င္ေနၿမဲပါ။

ဒီစာရင္းကို ၾကည့္လွ်င္ အရြယ္ႀကီးမားေသာ တိရိစာၦန္ႀကီးမ်ားေၾကာင့္ လူသားမ်ား ေသေစရမႈသည္ အခ်ိဳးအစား နည္းပါသည္။ ထိုအရြယ္ႀကီးေသာ တိရိစာၦန္မ်ားကိုသာ လူသားမ်ားက ဖမ္းဆီးစားေသာက္ေနၾကၿပီး  ႏွစ္စဥ္ သန္းႏွင့္ခ်ီကာ ေတာတိရိစာၦန္မ်ား ေသၾကရပါသည္။
လူသားမ်ားအတြက္ တကယ္အႏၲရာယ္ အေပးႏိုင္ဆံုးေသာ သူမ်ားမွာ မထင္မွတ္ထားေသာ အေကာင္ေသး တိရိစာၦန္မ်ားႏွင့္ လူသားမ်ား ကိုယ္တိုင္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ယခုေနာက္ပိုင္း ကမာၻ႔အေျခအေနမ်ားႏွင့္ လူမႈပံုစံမ်ားေၾကာင့္ လူသားပင္လွ်င္ လူသားမ်ားအတြက္ အႏၲရာယ္အေပးႏိုင္ဆံုး ၊ ေသေၾကမႈ အျဖစ္ႏိုင္ဆံုး သတၱ၀ါ ျဖစ္လာပါၿပီ။ ယံုၾကည္မႈ အစြန္းေရာက္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ၊ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ စစ္ပြဲမ်ား ၊ လူ၏ ေလာဘ ၊ ေဒါသ ၊ေမာဟ ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္ေသဆံုးမႈ တိုးပြားလာရၿပီး ကမာၻအႏၲရာယ္အေပးႏိုင္ဆံုး သတၱ၀ါအစစ္ ျဖစ္လာေစပါသည္။

သူငယ္ခ်င္းတို႔ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ႕ၾကပါေစ…………ေနခရမ္း