စပိန္ႏိုင္ငံမွ ေသြးကဲ့သို႔ အနီေရာင္ျမစ္

ျမစ္တစ္ခုရဲ႕ ေရအေရာင္ဟာ ေသြးကဲ့သို႔ အနီရဲရဲျဖစ္ေနသည့္ ျမစ္နီတစ္စင္းသည္ စပိန္ႏိုင္ငံတြင္ တည္ရွိေနပါသည္။ ထိုျမစ္ကို အေရာင္ကိုလိုက္၍ Red River လို႔ေခၚတက္ၾကေပမယ့္ မူလအမည္ကေတာ့ Río Tinto ဟုအမည္ရပါသည္။ ထိုအနီေရာင္ျမစ္သည္ စပိန္ႏိုင္ငံ အေနာက္ေတာင္ပိုင္း ၊ Sierra Morena ေတာင္မွ ျမစ္ဖ်ားခံကာ ေတာင္မွ အေနာက္ေတာင္ဘက္သို႔ ညင္သာစြာ စီးဆင္းလာၿပီး Cádiz ပင္လယ္ေကြ႕ထဲသို႔ စီး၀င္သြားပါသည္။

ထို ျမစ္နီႀကီးသည္ အရွည္အားျဖင့္ (၆၂ မိုင္) 100 km အထိရွိပါသည္။ ေရအေရာင္မွာ အနီရဲရဲ ရွိေနရျခင္းမွာ ျမစ္ေရထဲ၌ သံဓာတ္ပါ၀င္မႈမ်ားလြန္းၿပီး အျခားေသာ သတၱဳဓာတ္မ်ားလည္း မ်ားစြာ ေပ်ာ္၀င္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

ထိုအနီေရာင္ျမစ္မွ သတၲဳမ်ား တူးေဖာ္ထုတ္လုပ္ျခင္းကို လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ငါးေထာင္ေက်ာ္ကတည္းက ထုတ္လုပ္သံုးယူခဲ့ၾကပါသည္။ BC 3000 ၀န္းက်င္ Iberians ႏွင့္ Tartessians လက္ထပ္ကတည္းက ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလ်ာက္တြင္ သတၱဳတူးေဖာ္ျခင္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကပါသည္။ ေရႊ ၊ ေငြ ၊ ေၾကး ႏွင့္ အျခားေသာ သတၲဳမ်ားစြာကို ထုတ္လုပ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ထို႔ေနာက္ သတၱဳတူးေဖာ္ျခင္းမ်ားကို Phoenicians, Greeks, Romans, Visigoths ႏွင့္ Moors စသည့္ ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္လည္း ထုတ္လုပ္ခဲ့ၾကပါသည္။ ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္ ႏွစ္ရာႏွင့္ခ်ီကာ သတၲဳတူးေဖာ္ျခင္း မိုင္းလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အသံုးမျပဳဘဲ စြန္႔ပစ္ထားခဲ့ပါသည္။ ၁၇၂၄ ခုႏွစ္တြင္မွ စပိန္အစိုးရမွ သတၲဳအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ျပန္လည္တူးေဖာ္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ၾကပါသည္။

ထိုကဲ့သို႕ သတၱဳတူးေဖာ္ျခင္းအတြက္ ႏွစ္ေထာင္ႏွင့္ခ်ီကာ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း အျခားျမစ္မ်ားကဲ့သို႔ ထိုျမစ္ေရကို အသံုးျပဳဖို႔ကေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ထိုအနီေရာင္ျမစ္ေရထဲတြင္ အက္စစ္ပါ၀င္မႈ မ်ားလြန္းေနၿပီး pH အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္ ၂ အထိရွိပါသည္။ ထို႔ျပင္ေရ၏အေရာင္မွာလည္း သံဓာတ္ပါ၀င္မႈမ်ားေသာေၾကာင့္ အနီရင့္ရင့္ ျဖစ္ေပၚေနပါသည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ သတၱဳရွာေဖြေရး မိုင္းလုပ္ငန္းမ်ား အလြန္အကြ်ံထုတ္လုပ္ခဲ့ၿပီး စြန္႔ပစ္ေသာ အက္စစ္ေရမ်ားေၾကာင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္မွာလည္း မ်ားစြာထိခိုက္ ေနရပါသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ေတာ့ EMED မိုင္းလုပ္ငန္းမွ ပိုင္ဆိုင္လုပ္ကိုင္ေနပါသည္။

သူငယ္ခ်င္းတို႔ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ႕ၾကပါေစ…………ေနခရမ္း