စၾကဝဠာထဲမွာ ေဖာ့စ္ေဖာရပ္ (phosphorus) ရွားပါးမႈေၾကာင့္ ၿဂိဳလ္သားေတြကို ေတြ႕ရနည္းျခင္းျဖစ္

သိပၸံပညာရွင္ေတြကေတာ့ စၾကဝဠာအတြင္း ဘာေၾကာင့္ ၿဂိဳလ္သားေတြနည္းပါးေနရတယ္ဆိုတာကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီးပုံ ရပါတယ္။ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္အသစ္အရ ကမၻာေပၚမွာေနထိုင္တဲ့ သက္ရွိမ်ိဳးစိတ္ေတြဟာ ေတြးထင္ထားတာထက္ပိုၿပီး ဆန္းျပားေနတယ္ဆိုတာပါပဲ။

သုေတသနတစ္ခုကလည္း စၾကဝဠာအတြင္းမွာ ေဖာ့စ္ေဖာရပ္ (phosphorus) ေတြ ေတာ္ေတာ္ေလး ကုန္ဆုံးေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ သတၱဝါေတြ အသက္ရွင္ေနထိုင္ ရပ္တည္ေရးအတြက္ လိုအပ္တဲ့  ေျမ၊ ေလ၊ေရ၊ မီး တို႔ဟာ ၎တို႔ ပုံမွန္လည္ပတ္ႏိုင္ဖို႔ အခ်ိဳ႕ အေျခခံက်တဲ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ လိုအပ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သဘာဝတရားႀကီးဟာ  သက္ရွိ DNA ရဲ႕ အေျခခံအက်ဆုံးအပိုင္းျဖစ္တဲ့ ကိုယ္တြင္း စြမ္းအင္သိုေလွာင္ျခင္းနဲ႔ ကူးေျပာင္းျခင္းေတြကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေအာင္လည္း အေထာက္အပံ့ေပးေနပါေသးတယ္။

ဒါေပမဲ့ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္အသစ္အရ ကၽြန္ေတာ္တို႔လူသားေတြ ေနထိုင္ရာကမၻာႀကီးဟာ စူပါႏိုေဗး (supernovae) နဲ႔ အလြန္နီးကပ္စြာ ရွိေနခဲ့တဲ့အတြက္ အဆိုပါစြမ္းအင္ေတြကို ကမၻာကေန လုံလုံေလာက္ေလာက္ ရရွိေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေဖာ့စ္ေဖာရပ္ (phosphorus) ဆိုတာဟာ ၾကယ္တာရာေတြ သက္တမ္းကုန္ဆုံးၿပီး ေပါက္ကြဲျခတာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ပုံမွန္စူပါႏိုေဗး (supernovae) ေတြကေတာ့ ေပါက္ကြဲၿပီးေနာက္မွာ ေဖာ့စ္ေဖာရပ္ (phosphorus) ျဖစ္ေပၚဖို႔အတြက္ မွန္ကန္တိက်တဲ့ အခ်ိန္အခါ၊ အေနအထားမ်ိဳး မရွိေနခဲ့ပါဘူး။

အဲဒီအစား ကၽြန္ေတာ္တို႔ကမၻာေျမႀကီးကေတာ့ မွန္ကန္တိက်တဲ့ အခ်ိန္အခါ၊ အေနအထားမ်ိဳးရွိတဲ့ စူပါႏိုေဗး (supernovae) နဲ႔ အေတာ္ေလးနီးကပ္ေနခဲ့တာဟာ ထူးထူးျခားျခား ကံေကာင္းျခင္းတစ္မ်ိဳးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ကာဒစ္ဖ္ (Cardiff) တကၠသိုလ္က နကၡတၱေဗဒပညာရွင္ ေဒါက္တာ ဂ်ိန္း ဂရီးဗ္စ္ (Dr Jane Greaves) ကေတာ့ "ၿဂိဳလ္အသစ္ေတြဆီကို  ေဖာ့စ္ေဖာရပ္ (phosphorus) သယ္ေဆာင္ေပးေနတဲ့ ၿဂိဳလ္ပတ္လမ္းေၾကာင္းဟာ စိတ္ခ်ရတဲ့အေနအထားမွာ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အရင္တုန္းကထင္ထားခဲ့တဲ့အတိုင္းပဲ ေဖာ့စဖရက္ (phosphorus) ျဒပ္စင္ေတြဟာ အဏုျမဴ ျဒပ္မႈန္-ဇီဝေမာ္လီက်ဴ အေနနဲ႔ ပါဝင္ဓာတ္ျပဳၿပီး ဥကၠာခဲအျဖစ္ ကမၻာေျမေပၚေရာက္ရွိလာတာပါ။ စူပါႏိုေဗး (supernovae) ဆီက ေဖာ့စ္ေဖာရပ္ (phosphorus) ေတြ ဥကၠာခဲအေနနဲ႔ အာကာသထဲ လွည့္ပတ္ေနၾကတဲ့အခ်ိန္ ၿဂိဳလ္သိမ္ေလးတစ္ခုနဲ႔ ေတြ႕ထိဓာတ္ျပဳသြားမလားလို႔လည္း ကၽြန္ေတာ္စဥ္းစားမိပါေသးတယ္။ ဒါဟာ မွားယြင္းတဲ့ စူပါႏိုေဗး (supernovae) အနားမွာ စတင္ဓာတ္ျပဳလိုက္ျခင္းပါပဲ။ ဒီကိစၥရပ္မွာဆိုရင္ အားနည္း-ေဖာ့စဖရက္ (phosphorus) ဓာတုဓာတ္ျပဳျခင္း ျဖစ္သြားတဲ့အတြက္ အဲဒီၿဂိဳလ္ေပၚမွာ စတင္ျဖစ္တည္ၾကမယ့္ သက္ရွိေတြအေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကမၻာၿဂိဳလ္ေပၚက သက္ရွိေတြလိုမ်ိဳး အသက္ရွင္ ေဆနထိုင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ခက္ခက္ခဲခဲကို ႐ုန္းကန္ရပါလိမ့္မယ္" လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ ကက္စီယိုပိုင္ယာ ေအ (Cassiopeia A) (Cas A) နဲ႔ နာမည္ေက်ာ္ ခရပ္ဘ္ နက္ဗ်ဴလာ (Crab Nebula) တို႔ရဲ႕ စူပါႏိုေဗး (supernovae) အစိတ္အပိုင္းႏွစ္ခုကို ေလ့လာစူးစမ္းခ်က္ေတြကေနလည္း သက္ေသအေထာက္အထားတခ်ိဳ႕ရရွိထားပါေသးတယ္။

အဂၤလန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဝီလ်ံ ဟာ့စ္ရွဲလ္ (William Herschel) အေဝးၾကည့္မွန္ေျပာင္းကို အသုံးျပဳၿပီး ကေနရီ (Carary) ကၽြန္း၊ ပယ္လ္မာ (Palma) ကေန ခရပ္ဘ္ နက္ဗ်ဴလာ (Crab Nebula) ထဲက ေဖာ့စ္ေဖာရပ္ (phosphorus) နဲ႔ အိုင္႐ြန္း (iron) တို႔ကို သုေတသနျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲရလဒ္အေနနဲ႔ တားရပ္စ္ (Taurus) ရွိ ၾကယ္အစုအေဝးမွ စူပါႏိုေဗး (supernovae) ေပါက္ကြဲမႈကို အလင္းႏွစ္ ၆,၅၀၀ အကြာကေန မွတ္တမ္းတင္ႏိုင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

Cas A ရဲ႕ ယခင္ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မွာေတာ့ အလင္းႏွစ္ ၁၁,၀၀၀ အကြာမွာ ေဖာ့စ္ေဖာရပ္ (phosphorus) ကိုရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ကာဒစ္ဖ္ (Cardiff) တကၠသိုလ္မွ ေနာက္ထပ္ နကၡတၱေဗဒပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာ ဖီးလ္ ဆစ္ဂန္ (Dr Phil Cigan) ကေတာ့ "Cas A ရဲ႕ သုေတသနျပဳမႈ ရလဒ္ဟာ ရွားပါးၿပီး အလြန္ႀကီးမားတဲ့ ၾကယ္တာယာေပါက္ကြဲမႈႀကီးျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီေပါက္ကြဲမႈႏွစ္ခုမွာ ျခားနားခ်က္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနတာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္" လို႔ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဒီသုေတသနျပဳမွု ရလဒ္ေတြကို လီဗာပူးလ္ (Liverpool) ၿမိဳ႕မွာက်င္းပခဲ့တဲ့ EU ရဲ႕ အပတ္စဥ္ နကၡတၱေဗဒနဲ႔ အာကာသသိပၸံ အစည္းအေဝးပြဲမွာ တင္ျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

အခု လက္ရွိမွာ သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ အျခား စူပါႏိုေဗး (supernovae) အစိတ္အပိုင္းေတြအျပင္  ေဖာ့စ္ေဖာရပ္ (phosphorus) ကင္းမဲ့မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စူးစမ္းရွာေဖြမႈေတြ ဆက္လက္ျပဳလုပ္သြားဖို႔ စီစဥ္ေနၾကတယ္လို႔ သိရွိရပါတယ္။

Ref : www.independent.co.uk
Po Mo Htoo Aung (႐ိုးရာေလး)
Credit:yoyarlay