ပညာေရးျဖင့္ ေခတ္မွီေသာႏိုင္ငံ တည္ေထာင္ခဲ့သူ

၁၉ ရာစု အေစာပိုင္းကာလက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံဟာ မဖြံ့ၿဖိဳးေသးတဲ့ ႏိုင္ငံငယ္ေလးတစ္ခုပါ။ ဆာမူ႐ိုင္း ဓါးသမားေတြ၊ မိသားစုေတြ နဲ႔ တိုက္ခိုက္ေနၾကဆဲ ကာလေပါ့..။ ဂ်ပန္ဧကရာဇ္ အင္ပါယာ ဟာလည္း ေျပာင္းလဲမႈေတြ စ လုပ္ေနစဥ္ကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒတ္ခ်္ နယ္ခ်ဲ႕ ကိုလိုနီမ်ားလည္း ေရာက္ရွိလို႔ေနပါတယ္။

ယူကီခ်ီ ဖူကူဇာဝါ (Yukichi Fukuzawa) ဟာ ၁၈၃၅ ခုႏွစ္မွာ အဆင့္နိမ့္တဲ့ ဆာမူ႐ိုင္းမိသားစုမွ ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ သာမန္ျပည္သူတစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ (၅) ႏွစ္အရြယ္မွာ ဟန္ (ခန္းဂ်ီး) စာေပ ေရးဖတ္နည္းမ်ားကို သင္ၾကားခဲ့ရၿပီး အသက္ ၁၄ ႏွစ္မွာေတာ့ အဆင့္ျမင့္တဲ့ ဂ်ပန္စာေပ ေရးသားနည္းမ်ားကို သင္ၾကားခဲ့ရပါတယ္။ ဒါဟာ.. ဂ်ပန္တို႔ရဲ႕ ေရွး ထံုးစံ စာသင္ၾကားနည္းပါပဲ။

အသက္ ၁၉ ႏွစ္မွာ ဒတ္ခ်္ ကိုလိုနီေတြရွိတဲ့ နာကာဆာကီသို႔ အကိုျဖစ္သူႏွင့္အတူ သြားေရာက္ကာ ဒတ္ခ်္ စာသင္ေက်ာင္းကို တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒတ္ခ်္ ဘာသာစကားကို သံုးႏွစ္ၾကာ တတ္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ကြ်မ္းကြ်မ္းက်င္က်င္ ေျပာႏိုင္လာတဲ့အတြက္ ဇာတိေျမမွာ ဘာသာရပ္ ဆရာ ျပန္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္.. သူ႔အေတြးေတြထဲမွာေတာ့ အေနာက္ႏိုင္ငံက ပညာေရးစနစ္နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေတြကို ေလ့လာခ်င္တဲ့စိတ္မ်ား ကိန္းေအာင္းေနခဲ့ပါတယ္။


ဒီလိုနဲ႔ တစ္ေန႔မွာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို အေမရိကန္ နဲ႔ ဥေရာပမွ ကုန္တင္သေဘၤာမ်ား ဆိုက္ကပ္လာခဲ့ၿပီး အေနာက္တိုင္း ယဥ္ေက်းမႈ (Western civilization) ကို ေလ့လာခ်င္တဲ့ ဖူကူဇာဝါဟာလည္း သေဘၤာဆိပ္ကမ္းရွိရာၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္..။ ဟိုေရာက္ေတာ့.. ဥေရာပသားေတြေရာ အေမရီကန္ေတြပါ ဒတ္ခ်္လိုမေျပာၾကပဲ.. အဂၤလိပ္လိုသာ ေျပာၾကတဲ့အတြက္ ဖူကူဇာဝါဟာ အဂၤလိပ္စာကိုပါ ႀကိဳးစားသင္ယူခဲ့ပါတယ္။

၁၈၆၀ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဖူကူဇာဝါဟာ အေမရီကန္ကို ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ၁၈၆၂ မွာ ဥေရာပကိုလည္း ဆက္လက္ ခရီးဆက္ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ပန္ျပန္ေရာက္တဲ့အခါ သူေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ သေဘာသဘာဝနဲ႔ ပညာေရးစနစ္မ်ားအေၾကာင္းကို စာအုပ္မ်ားေရးသားထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္.. ဂ်ပန္ - အဂၤလိပ္ အဘိဓါန္ကိုလည္း ေရးသားခဲ့ၿပီး သူ႔ရဲ႕ ဒတ္ခ်္ဘာသာသင္ေက်ာင္းကိုလည္း ကိုင္အို (Keio) တကၠသိုလ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။

ဖူကူဇာဝါ အဓိကေျပာင္းလဲခဲ့တာကေတာ့ ပညာေရးစနစ္ပါပဲ။ သူ႔ရဲ႕စာအုပ္မ်ားမွာ အေနာက္ႏိုင္ငံရဲ႕ စာသင္နည္းစနစ္မ်ား၊ မူလတန္း-အလယ္တန္း-အထက္တန္း ခြဲျခားထားပံု မ်ားကို ေရးသားခဲ့ၿပီး.. ဂ်ပန္ပညာေရးကို ေခတ္မွီ ပညာေရးျဖစ္ေအာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ကိုလည္း တိုက္တြန္းအားေပးခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ပန္အစိုးရက ပညာေရးဌာနထဲ ဝင္ေရာက္ဖို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့ေပမယ့္.. ျငင္းဆန္ခဲ့ၿပီး.. သူဝါသနာပါရာ ပညာေရးလုပ္ငန္းကိုပဲ သက္ဆံုးတိုင္ ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။

ဖူကူဇာဝါရဲ႕ ပညာေရးေျပာင္းလဲေရးမူဝါဒမ်ားကို အစိုးရက လိုက္နာက်င့္သံုးခဲ့တဲ့အတြက္.. ဂ်ပန္ႏိုင္ငံဟာ စက္မႈႏိုင္ငံအျဖစ္ကို အာရွႏိုင္ငံမ်ားထဲမွာ ဦးစြာေျပာင္းလဲႏိုင္ခဲ့ၿပီး.. ေခတ္မွီတိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ ရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့ပါေတာ့တယ္..။ (ဂ်ပန္ယန္းေငြစကၠဴ တစ္ေသာင္းတန္မွာ ယူကီခ်ီ ဖူကူဇာဝါ ရဲ႕ပံုကို ဂုဏ္ျပဳ ႐ိုက္ႏွိပ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။)
အနာဂတ္ပညာေရးအတြက္..
မူရင္းေရးသူ = သန္႔ဦး (အာကာသႏွင့္ စၾကဝဠာ သင္ေထာက္ကူ)