ေလ ဆင္ႏွာေမာင္း

ေလ ဆင္ႏွာေမာင္းဆိုတာကေတာ့ ၾကီးမားတဲ့ မိုးတိမ္ေတာင္မ်ားမွတဆင့္ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ ျပင္းထန္ေသာ မုန္တိုင္းမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ေျမျပင္ နဲ႔ မိုးတိမ္ေတာင္အၾကားကုိေတာ့ ရစ္ဝဲေနတဲ့ ဆင္ႏွာေမာင္းပံုစံ ေလဝဲၾကီးနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ထားျပီး ေျမျပင္ေပၚမွာ ရွိသမွ် ေနအိမ္ တိုက္တာ အေဆာက္အဦးမ်ားနဲ႔ သစ္ပင္မ်ားကို စုပ္ယူ ဖ်က္ဆီး ႏိုင္ေသာ စြမ္းအားရွိပါတယ္..။

ေလဆင္ႏွာေမာင္း ျဖစ္ေပၚႏိုင္တဲ့ မိုးတိမ္ေတာင္(ၾကီး) မ်ိဳးကို Supercells လို႔ ေခၚပါတယ္။ ေျမျပင္မွ အျမင့္ေပ ၅၀၀၀ ေလာက္မွာ ျပင္းထန္တဲ့ ေလတိုက္ႏွဳန္းနဲ႔ တိုက္ခတ္ျပီး၊ မိုးသီးေၾကြျခင္း၊ မိုးၾကိဳးျပစ္ျခင္း တို႔လည္း ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ ေလဆင္ႏွာေမာင္းျဖစ္ဖို႔အတြက္ကေတာ့ အပူခ်ိန္အေပၚလည္း မူတည္ပါတယ္။


ပူတဲ့ေလဟာ ပြလာျပီး အေပၚကို တက္ပါတယ္။ ျပင္းထန္တဲ့အပူခ်ိန္ဟာ ေျမျပင္ေလကို အေပၚသို႔ အားတစ္ခုျဖင့္ တက္ေစပါတယ္။ မိုးတိမ္ေတာင္မွာကလဲ ေလေအးေၾကာက ျပင္းထန္စြာ (အထက္ေအာက္) စီးဆင္းေနတဲ့အတြက္ ဆန္တက္လာတဲ့ေလပူေတြဟာ လွ်င္ျမန္စြာေရြ႔လ်ားျပီး မိုးတိမ္ေတာင္ အေျခကို စိုထိုင္းစ မ်ားလာေစပါတယ္။

ထိုအခါမွာေတာ့ ဆံုခ်က္ က်တဲ့ေနရာမွာ စျပီး ေလဟာ ရစ္ဝဲ ပံုစံ လည္ပါတ္လာပါတယ္။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ရစ္ဝဲဟာ ဆင္ ႏွာေမာင္းပံုသ႑ာန္ အဖ်ားရွဴးျပီး ေအာက္ကို ဆင္းလာပါေတာ့တယ္..။ ဒါကို Mesocyclone လို႔ ေခၚပါတယ္။ ႏွာေမာင္းရဲ႔ အျပင္ေလဟာ ေအာက္ကို စိုက္ဆင္းျပီး အတြင္းပိုင္းေလကေတာ့ အထက္ကို ရစ္ဝဲျပီး တက္ပါတယ္။ ေလတိုက္ႏွဳန္းဟာ တည္ျငိမ္မႈမရွိေပမယ့္ အဆမတန္ ၾကီးမားပါတယ္။

ေလဆင္ႏွာေမာင္းအတြင္းမွာ တိုက္ခတ္တဲ့ေလကို ဖူဂ်ီတာ စေကး (Fujita Scale) နဲ႔ တိုင္းတာၾကပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ ေလတိုက္ႏွဳန္း ၁၀၀ အတြင္းသာရွိတတ္ျပီး.. သိပ္ ျပင္းထန္လွ်င္ေတာ့ တစ္နာရီကို မိုင္ ၂၀၀ ေက်ာ္ႏွဳန္းေလာက္အထိ တိုက္ခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ (ေနာက္ဆံုးပံု)
အနာဂတ္ ပညာေရးအတြက္..
သန္႔ဦး (အာကာသႏွင့္ စၾကဝဠာ)