ကမာၻေပၚတြင္ အႏၱရာယ္ အႀကီးဆံုး မီးေတာင္တစ္လံုးအျဖစ္ တည္ရွိေနသည့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမွ ကရာကာတို၀ါမီးေတာင္ တစ္ေက်ာ့ျပန္လႈပ္ရွားၿပီး လိေမၼာ္ေရာင္ မီးေခ်ာ္ရည္မ်ား စီးက်ေနသည္ကို အေ၀းမွ ေတြ႕ျမင္ရပံု။

မီးခိုးအူထြက္ေနသည့္ ခ်ိန္ကိုက္ဗံုးဟု တင္စားေခၚေ၀ၚၾကသည့္ အဆိုပါမီးေတာင္သည္ အျမင့္ေပ (၁၂၀၀)ေက်ာ္ျမင့္ၿပီး လြန္ခဲ့ေသာ (၁၂၆)ႏွစ္ကကဲ့သို႔ ကမာၻတစ္ခုလံုး တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားေစေလာက္သည့္ ေပါက္ကြဲမႈႀကီးမ်ိဳး ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျဖစ္လာမည္ကို ပညာရွင္မ်ားကစိုးရိမ္ေနသည္။

ထိုမီးေတာင္သည္ (၁၈၈၃)ခုႏွစ္၊ ေမလ(၂၀)ရက္ေန႔က ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ ေပါက္ကြဲခဲ့ရာ ၿမိဳ႕ရြာ(၁၆၅)ခု ပ်က္စီးၿပီး လူေပါင္း(၃၆၀၀၀)ေက်ာ္ အသက္ဆံုးရံႈးကာ မီးေတာင္ေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈကို (၅)ႏွစ္မွ် ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက ထိုစဥ္က ေပါက္ကြဲခဲ့သည့္ ျပင္းအားသည္ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ ဟီရိုရွီးမားၿမိဳ႕ေပၚသို႔ အေမရိကန္တို႔ ႀကဲခ်ခဲ့သည့္ ႏ်ဴကလီးယားဗံုးထက္ အဆ(၁၃၀၀၀)ထိ ပိုျပင္းေၾကာင္း တြက္ခ်က္ေဖာ္ျပထားသည္။

ထိုမီးေတာင္ ေပါက္ကြဲမႈကို ကရာကာတို၀ါကၽြန္းႏွင့္ (၇)မိုင္အကြာမွ ဂ်ာမန္သေဘၤာ အဲလိဇဘက္က ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး ေခ်ာ္ရည္ႏွင့္ျပာမ်ားသည္ ေကာင္းကင္သို႔ (၂)မိုင္မွ်အထိ ျမင့္မားစြာ ထိုးတက္သြားေၾကာင္း ကမာၻသို႔ အစီရင္ခံခဲ့သည္။ မီးေတာင္ေပါက္ကြဲသည့္ အသံကို မိုင္(၁၉၀၀)ေ၀းသည့္ ဩစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ ပါ့သ္ၿမိဳ႕ႏွင့္ မိုင္ေပါင္း(၄၅၀၀)ေက်ာ္ေ၀းသည့္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ၊ ကိုလံဘိုၿမိဳ႕တို႔မွ ၾကားခဲ့ရသည္။

 
(၁၉)ရာစု၏ အဆိုးရြားဆံုး ေပါက္ကြဲခဲ့ေသာ မီးေတာင္တစ္ခုျဖစ္သည့္ ကရာကာတို၀ါသည္ ရာစုႏွစ္ (၂)ခုကို ႀကံဳဆံုခဲ့ၿပီးေနာက္ ယခုအခါ ျပန္လည္အသက္၀င္ကာ ေခ်ာ္ရည္မ်ား စီးထြက္လ်က္ရွိၿပီး လိေမၼာ္ေရာင္ ေတာက္ပသည့္ မီးရဲရဲ ေက်ာက္ရည္ပူမ်ားအား အေ၀းမွပင္ ျမင္ႏိုင္သည္။ မီးေတာင္သည္ (၂၀၀၇)ခုႏွစ္က တစ္ႀကိမ္လႈပ္ရွားခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျပန္လည္ၿငိမ္သက္ခဲ့သျဖင့္ ကၽြန္းသားမ်ားက စိုးရိ္မ္စိတ္ ေလ်ာ့နည္းေနေသာ္လည္း ယခုအခါ ျပန္လည္ အသက္၀င္လာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။
ထိုမီးေတာင္သည္ မူလက (၂၆၆၇)ေပ ျမင့္ေသာ္လည္း မီးေတာင္ေပါက္ကြဲစဥ္ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ေအာက္သို႔ ေပေပါင္း(၈၂၀) ကၽြံ၀င္သြားခဲ့သည္။ မွတ္တမ္းမ်ားအရ မီးေတာင္ေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ ေပ(၁၃၀)ျမင့္သည့္ ဆူနာမီ ေရလိႈင္းႀကီးမ်ားလည္း ေပၚေပါက္ခဲ့ေသးေၾကာင္း သိရွိရသည္။
http://www.planet.com.mmမွကူးယူးေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။ .................................................ေနခရမ္း