ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား၏ သမုိင္းေၾကာင္းကို ယခုထက္ ပိုမို၍ ထဲထဲဝင္ဝင္ အေထာက္အထား ရွာေဖြႏုိင္မည့္ သာသနိက အထိမ္းအမွတ္ အေဆာက္အအံု တစ္ခုကို သုေတသီမ်ားက တူးေဖာ္ ေတြ႕ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ နီေပါႏိုင္ငံ၊ လုမၺဏီ ဥယ်ာဥ္အတြင္း၌ သစ္သားျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ထားသည့္ ဗိမာန္ေနရာေဟာင္း တစ္ခုကို ေရွးေဟာင္းသုေတသန ပညာရွင္မ်ားက တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ အေဆာက္အအံုသည္ သစ္ပင္တစ္ပင္ကို ကာကြယ္ေဆာက္လုပ္ထားသည့္ အေျခအေနဟု ယူဆရသည္။ ဗုဒၶဝင္ မွတ္တမ္းမ်ားအရ ဗုဒၶ၏ မယ္ေတာ္ျဖစ္ေသာ မာယာေဒဝီသည္ သစ္ကိုင္းတစ္ခက္ကို လက္ျဖင့္ဆြဲလွ်က္ ဗုဒၶအေလာင္းအလ်ာ မင္းသားကို ဖြားျမင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ လုမၺဏီရွိ မာယာေဒဝီ ဘုရားေက်ာင္း ေနရာတြင္ တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိသည့္ ယခုဗိမာန္ေဟာင္းသည္ အဆိုပါ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနဖြယ္ ရွိေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ယံုၾကည္ေနသည္။
ဘီစီ(၆)ရာစုလက္ရာဟု ယူဆရသည့္ အဆိုပါ သစ္သားကိုယ္ထည္ အေဆာက္အအံုသည္ ဗုဒၶႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသမွ် အေစာဆံုး၊ သက္တမ္းအရင့္ဆံုးအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ရမည့္ တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိမႈ ျဖစ္လာမည္ဟုလည္း သုေတသီမ်ားက ယူဆထားသည္။ ၎ကို ေလ့လာျခင္းျဖင့္ ဗုဒၶဖြားျမင္သည့္ ခုႏွစ္ကို ပိုမိုတိက်စြာ တြက္ခ်က္အေျဖထုတ္ႏိုင္ရန္လည္း ၎တို႔က ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။ ေဂါတမဗုဒၶအျဖစ္ ပြင့္ထြန္းလာမည့္ သိဒၶတၳ အေလာင္းအလ်ာ မင္းသားကို ဘီစီ(၆၂၃)ခုႏွစ္က ဖြားျမင္သည္ဟု အမ်ားစုက ယူဆထားသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သုေတသီ အခ်ို႕က ယင္းထက္ေနာက္က်ၿပီး ဘီစီ(၃၉၀)မွ (၃၄၀)ၾကားတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ျခင္းက ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ပိုမ်ားေၾကာင္းလည္း ေျပာဆိုထားၾကသည္။
ဗုဒၶႏွင့္ ပတ္သက္၍ သမုိင္းဝင္ အခ်က္အလက္ အေထာက္အထားမ်ားကို တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိထားသမွ်သည္ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ဘီစီ(၃)ရာစုထက္ ပိုေစာေသာ မွတ္တမ္းမ်ိဳး မရွိေခ်။ ထုိကာလသည္ အေသာကမင္းႀကီး စိုးစံေနသည့္ ေခတ္အပိုင္းအျခားလည္း ျဖစ္သည္။ သုေတသီမ်ားက မာယာေဒဝီ ဘုရားေက်ာင္း ဗဟိုခ်က္ ေနရာတြင္ တူးေဖာ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနစဥ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၊ သီလရွင္မ်ားႏွင့္ ဘုရားဖူးမ်ားက ဝန္းရံကာ ဝတ္ျပဳရွိခိုးခဲ့ၾကသည္။ ပညာရွင္မ်ား ေတြ႕ရွိသည့္ အရာသည္ သစ္သားကိုယ္ထည္ တစ္ခုျဖစ္ၿပီး အလယ္ဗဟိုတြင္ ေဟာင္းေလာင္းျဖစ္ေနသည္။ အမိုးအကာလည္း မပါေခ်။ ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္ အုတ္သားျဖင့္ အေပၚမွ အုပ္မိုးကာ ဘုရားေက်ာင္းမ်ား တည္ထားခဲ့သည္ဟု ယူဆရသည္။
ယခုေတြ႕ရွိသည့္ ပစၥည္းကို ေရဒီယိုကာဘြန္ ေထာက္လွမ္းမႈကဲ့သို႔ ေခတ္မီနည္းပညာမ်ားျဖင့္ သက္တမ္း တြက္ခ်က္သြားရန္ ပညာရွင္မ်ားက ရည္ရြယ္ထားသည္။ "လုမၺဏီမွာ (၆)ရာစုဘီစီထက္ ပိုေစာတဲ့ ဗုဒၶဝင္ အထိမ္းအမွတ္ ပစၥည္းတစ္ခု တူးေဖာ္ ေတြ႕ရွိတာဟာ ဒါပထမဆံုး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္"ဟု ဒါဟမ္ တကၠသိုလ္မွ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာရွင္ ပေရာ္ဖက္ဆာ ေရာ္ဘင္ကိုနင္ဂမ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၎ဦးေဆာင္ေသာ ႏုိင္ငံတကာ ပညာရွင္ အဖဲြ႕ကို National Geographicက ေထာက္ပံ့ကူညီခဲ့သည္။ ၎က "ဒီေတြ႕ရွိမႈဟာ ဗုဒၶနဲ႔ ဆက္ႏြယ္သမွ် တစ္ကမာၻလံုးမွာ အေစာဆံုး အေထာက္အထားလို႔လည္း ကၽြန္ေတာ္ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဗုဒၶဝင္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သင္ၾကားမႈေတြ၊ ယံုၾကည္မႈေတြအရ သမုိင္းေၾကာင္း ကြဲျပားမႈေတြ အမ်ားႀကီး ရွိခဲ့တယ္။ ဒီေတြ႕ရွိမႈဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ေနတဲ့ စကားရည္လုပြဲေတြကို ဖယ္ရွားေပးႏုိင္မယ့္ မီးရွဴးတန္ေဆာင္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္"ဟုလည္း ဆိုသည္။
ကိုနင္ဂမ္က မိမိတို႔၏ ရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈသည္ လုမၺဏီ တည္တံ့ေရး ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းႏုိင္ရန္ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္လာေစမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းလည္း ဆိုသည္။ ဗုဒၶဖြားျမင္ရာ အရပ္သည္ ကမာၻ႕အေမြအႏွစ္ ေနရာတစ္ခုအျဖစ္ UNESCOက သတ္မွတ္ထားသည့္တိုင္ လက္ေတြ႕တြင္ ယိုယြင္းမႈမ်ားစြာျဖင့္ ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းႏုိင္မႈ အားနည္းလွ်က္ရွိသည္။ "ဒီေတြ႕ရွိမႈကေန ဗုဒၶဘယ္လိုဖြားျမင္တယ္ ဆိုတာကို ပိုၿပီး နားလည္ အေျဖရွာႏုိင္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္"ဟု နီေပါႏုိင္ငံ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ခရီးသြားႏွင့္ ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းဌာန ဝန္ႀကီး ကူမာ ရွရက္စ္သာကလည္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၎က "နီေပါ အစိုးရ အေနနဲ႔ ဒီလို ထင္ရွားထူးျခားတဲ့ ေနရာတစ္ခုကို ထိန္းသိမ္းဖို႔အတြက္ အပိုေဆာင္း အားထုတ္မႈမ်ိဳး လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ အခက္အခဲေတြ ရွိပါတယ္"ဟုလည္း ၎က ဝန္ခံသြားသည္။
ref:planet.com.mm
ဘီစီ(၆)ရာစုလက္ရာဟု ယူဆရသည့္ အဆိုပါ သစ္သားကိုယ္ထည္ အေဆာက္အအံုသည္ ဗုဒၶႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသမွ် အေစာဆံုး၊ သက္တမ္းအရင့္ဆံုးအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ရမည့္ တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိမႈ ျဖစ္လာမည္ဟုလည္း သုေတသီမ်ားက ယူဆထားသည္။ ၎ကို ေလ့လာျခင္းျဖင့္ ဗုဒၶဖြားျမင္သည့္ ခုႏွစ္ကို ပိုမိုတိက်စြာ တြက္ခ်က္အေျဖထုတ္ႏိုင္ရန္လည္း ၎တို႔က ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။ ေဂါတမဗုဒၶအျဖစ္ ပြင့္ထြန္းလာမည့္ သိဒၶတၳ အေလာင္းအလ်ာ မင္းသားကို ဘီစီ(၆၂၃)ခုႏွစ္က ဖြားျမင္သည္ဟု အမ်ားစုက ယူဆထားသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သုေတသီ အခ်ို႕က ယင္းထက္ေနာက္က်ၿပီး ဘီစီ(၃၉၀)မွ (၃၄၀)ၾကားတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ျခင္းက ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ပိုမ်ားေၾကာင္းလည္း ေျပာဆိုထားၾကသည္။
ဗုဒၶႏွင့္ ပတ္သက္၍ သမုိင္းဝင္ အခ်က္အလက္ အေထာက္အထားမ်ားကို တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိထားသမွ်သည္ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ဘီစီ(၃)ရာစုထက္ ပိုေစာေသာ မွတ္တမ္းမ်ိဳး မရွိေခ်။ ထုိကာလသည္ အေသာကမင္းႀကီး စိုးစံေနသည့္ ေခတ္အပိုင္းအျခားလည္း ျဖစ္သည္။ သုေတသီမ်ားက မာယာေဒဝီ ဘုရားေက်ာင္း ဗဟိုခ်က္ ေနရာတြင္ တူးေဖာ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနစဥ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၊ သီလရွင္မ်ားႏွင့္ ဘုရားဖူးမ်ားက ဝန္းရံကာ ဝတ္ျပဳရွိခိုးခဲ့ၾကသည္။ ပညာရွင္မ်ား ေတြ႕ရွိသည့္ အရာသည္ သစ္သားကိုယ္ထည္ တစ္ခုျဖစ္ၿပီး အလယ္ဗဟိုတြင္ ေဟာင္းေလာင္းျဖစ္ေနသည္။ အမိုးအကာလည္း မပါေခ်။ ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္ အုတ္သားျဖင့္ အေပၚမွ အုပ္မိုးကာ ဘုရားေက်ာင္းမ်ား တည္ထားခဲ့သည္ဟု ယူဆရသည္။
ယခုေတြ႕ရွိသည့္ ပစၥည္းကို ေရဒီယိုကာဘြန္ ေထာက္လွမ္းမႈကဲ့သို႔ ေခတ္မီနည္းပညာမ်ားျဖင့္ သက္တမ္း တြက္ခ်က္သြားရန္ ပညာရွင္မ်ားက ရည္ရြယ္ထားသည္။ "လုမၺဏီမွာ (၆)ရာစုဘီစီထက္ ပိုေစာတဲ့ ဗုဒၶဝင္ အထိမ္းအမွတ္ ပစၥည္းတစ္ခု တူးေဖာ္ ေတြ႕ရွိတာဟာ ဒါပထမဆံုး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္"ဟု ဒါဟမ္ တကၠသိုလ္မွ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာရွင္ ပေရာ္ဖက္ဆာ ေရာ္ဘင္ကိုနင္ဂမ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၎ဦးေဆာင္ေသာ ႏုိင္ငံတကာ ပညာရွင္ အဖဲြ႕ကို National Geographicက ေထာက္ပံ့ကူညီခဲ့သည္။ ၎က "ဒီေတြ႕ရွိမႈဟာ ဗုဒၶနဲ႔ ဆက္ႏြယ္သမွ် တစ္ကမာၻလံုးမွာ အေစာဆံုး အေထာက္အထားလို႔လည္း ကၽြန္ေတာ္ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဗုဒၶဝင္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သင္ၾကားမႈေတြ၊ ယံုၾကည္မႈေတြအရ သမုိင္းေၾကာင္း ကြဲျပားမႈေတြ အမ်ားႀကီး ရွိခဲ့တယ္။ ဒီေတြ႕ရွိမႈဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ေနတဲ့ စကားရည္လုပြဲေတြကို ဖယ္ရွားေပးႏုိင္မယ့္ မီးရွဴးတန္ေဆာင္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္"ဟုလည္း ဆိုသည္။
ကိုနင္ဂမ္က မိမိတို႔၏ ရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈသည္ လုမၺဏီ တည္တံ့ေရး ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းႏုိင္ရန္ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္လာေစမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းလည္း ဆိုသည္။ ဗုဒၶဖြားျမင္ရာ အရပ္သည္ ကမာၻ႕အေမြအႏွစ္ ေနရာတစ္ခုအျဖစ္ UNESCOက သတ္မွတ္ထားသည့္တိုင္ လက္ေတြ႕တြင္ ယိုယြင္းမႈမ်ားစြာျဖင့္ ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းႏုိင္မႈ အားနည္းလွ်က္ရွိသည္။ "ဒီေတြ႕ရွိမႈကေန ဗုဒၶဘယ္လိုဖြားျမင္တယ္ ဆိုတာကို ပိုၿပီး နားလည္ အေျဖရွာႏုိင္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္"ဟု နီေပါႏုိင္ငံ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ခရီးသြားႏွင့္ ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းဌာန ဝန္ႀကီး ကူမာ ရွရက္စ္သာကလည္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၎က "နီေပါ အစိုးရ အေနနဲ႔ ဒီလို ထင္ရွားထူးျခားတဲ့ ေနရာတစ္ခုကို ထိန္းသိမ္းဖို႔အတြက္ အပိုေဆာင္း အားထုတ္မႈမ်ိဳး လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ အခက္အခဲေတြ ရွိပါတယ္"ဟုလည္း ၎က ဝန္ခံသြားသည္။
ref:planet.com.mm
No comments:
Post a Comment
COMMENT ေလးမ်ားေပးၿပီး ေဆြးေႏြးေပးပါအံုး...
COMMENT ေပးရန္blogger အေကာင့္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊
Name/ URL(လိပ္စာတစ္ခုခု)ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ အမည္မေဖာ္လိုလွ်င္
Anonymous ျဖင့္ျဖစ္ေစ ေဆြးေႏြးနိုင္ပါသည္။