ေနခရမ္း: ကမာၻ႔အေက်ာ္ၾကားဆံုးႏွင့္ ထူးျခားစြာတည္ရွိေနသည့္ ဆားျပင္ႀကီးမ်ား

Wednesday, January 30, 2019

ကမာၻ႔အေက်ာ္ၾကားဆံုးႏွင့္ ထူးျခားစြာတည္ရွိေနသည့္ ဆားျပင္ႀကီးမ်ား

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကမာၻႀကီးေပၚတြင္ ေရခဲျပင္ႀကီးမ်ား ၊ သဲကႏၲာရမ်ား ၊ ေက်ာက္ေတာင္လြင္ျပင္မ်ား ၊ ျမက္ခင္းလြင္ျပင္ႀကီးမ်ား တည္ရွိေနသကဲ့သို႔ မ်က္စိတစ္ဆံုး ႀကီးမားစြာ တည္ရွိေနတဲ့ ဆားျပင္ႀကီးမ်ားလည္း ထူးထူးျခားျခား တည္ရွိေနပါတယ္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ထိုဆားျပင္ႀကီးမ်ားကို ဆားကႏၲာရမ်ားဟူ၍လည္း ေခၚဆိုတတ္ၾကပါသည္။ ထိုဆားျပင္ႀကီးမ်ားသည္ ဆားဓာတ္ႏွင့္ အျခားဓာတ္သဘာ၀တို႔ ေပါင္းစုကာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျမကမာၻကို သဘာ၀အတိုင္းႀကီးမားစြာ ဖံုးလႊမ္းေနတတ္ၾကပါသည္။ ထိုဆားျပင္ႀကီးမ်ားသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ကတည္းက ေရျပင္ႀကီးမ်ား အေငြ႔ပ်ံသြားမႈေၾကာင့္ ျဖစ္တည္လာခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သဘာ၀အတိုင္း ျဖစ္တည္ေနေသာ ဆားျပင္ႀကီးမ်ားကို ကမာ႔ၻေနရာေဒသ အသီးသီးတြင္ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ၾကသလို ထိုဆားျပင္ႀကီးမ်ား၌ ခရီးသြားဧည့္သည္မ်ား ႐ိုက္ကူးခဲ့သည့္ လွပသည့္ ပုံမ်ားေၾကာင့္လည္း ကမာၻေက်ာ္ေနရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

1. Salar de Uyuni, Bolivia

ဘိုလီဗီးယားႏိုင္ငံရွိ Salar de Uyuni ဆားျပင္ႀကီးသည္ ကမာၻေက်ာ္ ေနရာတစ္ေနရာ ျဖစ္သလို ကမာၻ႔အႀကီးဆံုး ဆားျပင္ႀကီးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုဆားျပင္ႀကီးသည္ 10,582 km2 (4,086 စတုရန္းမိုင္) အထိ က်ယ္၀န္းၿပီး ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ 3,656 meters (11,995 ေပ) အျမင့္တြင္ တည္ရွိေနပါသည္။ Salar de Uyuni ဆားျပင္ႀကီး ကမာၻေက်ာ္ရျခင္းအေၾကာင္းမ်ားတြင္ ထိုဆားျပင္ႀကီးမွ မွန္ကဲ့သို႔ ေရာင္ျပန္ဟပ္ၿပီး လွပေနတဲ့ ဓာတ္ပံုမ်ားေၾကာင့္လည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္ပါသည္။

Salar de Uyuni, Bolivia ဆားျပင္ႀကီးအား ေကာင္းကင္ေပၚမွ ေတြ႔ျမင္ရပံု

2. Bonneville Salt Flats, Utah, United States

အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ Utah ျပည္နယ္ရွိ Bonneville ဆားျပင္ႀကီးသည္လည္း ကမာၻေက်ာ္ လွပေနသည့္ ေနရာတစ္ေနရာ ျဖစ္ပါသည္။ 40 စတုရန္းမိုင္ (104 km2) က်ယ္၀န္းပါသည္။

Bonneville Salt Flats, Utah, United States ဆားျပင္ႀကီးအား ေကာင္းကင္ေပၚမွ ေတြ႔ျမင္ရပံု

3. Etosha pan, Namibia

နမ္မီးဗီးယားႏိုင္ငံမွ Etosha ဆားျပင္ႀကီး၏ အမည္ရဲ႕ အဓိပၸါယ္မွာ ႀကီးမားလွေသာ အျဖဴေရာင္နယ္ေျမဟု ျဖစ္ပါသည္။ 4,800 km2 (1850 စတုရန္းမိုင္) အထိ က်ယ္၀န္းလွပါသည္။

Etosha pan, Namibia ဆားျပင္ႀကီးအား ေကာင္းကင္ေပၚမွ ေတြ႔ျမင္ရပံု

4. Devil’s Golf Course, Death Valley National Park, United States

အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ Death Valley အမ်ိဳးသားဥယ်ာဥ္ရွိ ဆားျပင္ႀကီး ျဖစ္ပါသည္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ အႀကီးဆံုး ဆားျပင္ႀကီးျဖစ္သလို နာမည္ေက်ာ္ Death Valley ေဒသရဲ႕ အေက်ာ္ၾကားဆံုး ေနရာတစ္ေနရာ အျဖစ္လည္း သတ္မွတ္ထားၾကပါသည္။

Devil’s Golf Course, Death Valley National Park, United States ဆားျပင္ႀကီးအား ေကာင္းကင္ေပၚမွ ေတြ႔ျမင္ရပံု

5. Salinas Grandes, Argentina

အာဂ်င္တီးနားႏိုင္ငံမွ Salinas Grandes ဆားျပင္ႀကီးသည္ ကမာၻ႔ဒုတိယအႀကီးဆံုး ဆားျပင္ႀကီးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ 6,000 km2 (2,300 စတုရန္းမိုင္) အထိ က်ယ္၀န္းလွပါသည္။

Salinas Grandes, Argentina ဆားျပင္ႀကီးအား ေကာင္းကင္ေပၚမွ ေတြ႔ျမင္ရပံု

6. Chott el Djerid, Tunisia

တူနီးရွားႏိုင္ငံမွ Chott el Djerid ဆားျပင္ႀကီးသည္ ဆာဟာရသဲကႏၲာရ နယ္ေျမတြင္ အႀကီးဆံုး ဆားျပင္အျဖစ္ တည္ရွိေနၿပီး 5,000-7,000 km2 အထိ က်ယ္ပါသည္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေျခာက္ေသြ႔ေနေသာ ဆားေရကန္ႀကီး သေဘာျဖစ္ၿပီး ေႏြရာသီ လံုး၀ေျခာက္ေသြ႔သြားခ်ိန္၌ ကား ၊ ေျခလွ်င္ စသည္ျဖင့္ ျဖတ္သန္း ေမာင္းႏွင္သြားလာႏိုင္ၾကပါသည္။ သို႔ေပမယ့္ အေပၚယံ ဆားျပင္မ်ား ကြဲအပ္သြားပါက အလြန္အႏၲရာယ္မ်ားတတ္ပါသည္။

Chott el Djerid, Tunisia ဆားျပင္ႀကီးအား ေကာင္းကင္ေပၚမွ ေတြ႔ျမင္ရပံု

7. Makgadikgadi Pan, Botswana

ကမာၻ႔အႀကီးဆံုး ဆားျပင္ႀကီးမ်ားတြင္ တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္သည့္ Botswana ႏိုင္ငံမွ Makgadikgadi Pan ဆားျပင္ႀကီးသည္ တစ္ခ်ိန္က အလြန္ႀကီးေသာ ကန္ႀကီးတစ္ကန္ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက တျဖည္းျဖည္း ေျခာက္ေသြ႔လာခဲ့ၿပီး ယခုကဲ့သို႔ ဆားျပင္ႀကီးအျဖစ္ က်န္ရွိေနခဲ့ျခင္းပါ။ ထိုေဒသတြင္ ဆားျပင္ႀကီး တစ္ခုတည္းသာမကဘဲ ေျခာက္ေသြ႔လွသည့္ သဲကႏၲာရလည္း တြဲလ်က္တည္ရွိေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

Makgadikgadi Pan, Botswana ဆားျပင္ႀကီးအား ေကာင္းကင္ေပၚမွ ေတြ႔ျမင္ရပံု

8. Salar de Arizaro, Argentina

အာဂ်င္တီးနားႏိုင္ငံရွိ Salar de Arizaro ဆားျပင္ႀကီးသည္ 1,600 km² (617 စတုရန္းမိုင္) အထိက်ယ္၀န္းပါသည္။ အာဂ်င္တီးနားႏိုင္ငံတြင္ အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ Salinas Grandes ဆားျပင္ႀကီးၿပီးေနာက္ ဒုတိယအႀကီးဆံုး ဆားျပင္ႀကီး ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေဒသသည္ အာဂ်င္တီးနားႏိုင္ငံ၏ အေနာက္ေျမာက္ဘက္စြန္းတြင္ တည္ရွိၿပီး ခ်ီလီႏိုင္ငံနယ္စပ္ႏွင့္ နီးပါသည္။

Salar de Arizaro, Argentina ဆားျပင္ႀကီးအား ေကာင္းကင္ေပၚမွ ေတြ႔ျမင္ရပံု

9. Salar de Atacama, Chile

ခ်ီလီႏိုင္ငံရွိ Salar de Atacama ဆားျပင္ႀကီးသည္ ကမာၻေပၚတြင္ တတိယအႀကီးဆံုး ဆားျပင္ႀကီးျဖစ္ပါသည္။ 3,000 km2(1,200 စတုရန္းမိုင္) က်ယ္ပါသည္။ ထိုဆားျပင္ႀကီးတည္ရွိရာအရပ္သည္ အလြန္ျမင့္မားေသာအရပ္ေဒသတြင္ တည္ရွိေနၿပီး ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ 2,300 meters (7500 ေပ) အျမင့္တြင္ တည္ရွိေနပါသည္။ Salar de Atacama ဆားျပင္ႀကီး၏ အလယ္တြင္ Laguna Cejar အမည္ရွိ ေရကန္တည္ရွိေနၿပီး ထိုကန္မွ ေရမ်ားတြင္ ဆားေပ်ာ္၀င္မႈ အလြန္မ်ားျပားကာ လူကို ေရေပၚ ေပၚေနေစႏိုင္ပါသည္။ ေရမျမႈပ္ႏိုင္ပါ။ အစၥေရးႏွင့္ ေဂ်ာ္ဒန္ႏိုင္ငံရွိ ပင္လယ္ေသကဲ့သို႔ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

Salar de Atacama, Chile ဆားျပင္ႀကီးအား ေကာင္းကင္ေပၚမွ ေတြ႔ျမင္ရပံု

10. Namak Lake, Iran

အီရန္ႏိုင္ငံရွိ Namak ေရကန္ႀကီးသည္လည္း 1800 km² (700 စတုရန္းမိုင္) က်ယ္၀န္းပါသည္။ ေရကန္ႀကီးဟုေခၚေသာ္လည္း ေျခာက္ေသြ႔ေသာ ဆားျပင္ႀကီးသာ ျဖစ္ပါသည္။ 1 km² (0.38 စတုရန္းမိုင္) ပမာဏသာ ေရျပင္အျဖစ္ ေတြ႔ျမင္ရမွာပါ။ ထိုေရျပင္သည္လည္း 1 meter (3.2 ေပ) ေအာက္သာ နက္ပါသည္။